O Sito gavutno Kïlnik

Te telǎresa p-o drom savo nakhel andar ol plaja andar o Them le Sekaśenqo, te ʒanes ke na sas and-e Franca vaj and-e Italia, ama ʒas karing e Diz Kïlnik, savi si jekh andar ol maj śerutne monumentoja arhitekturaqe medievalo andar e Transilvania. Kadaja si rig, khethanes le sitoça gavutno, andar e Lista le Barvalimasqi le Lumǎqo UNESCO haj sas vazdini and-o śeliberś XIII, k-o astaripen sar kher nobiliaro. 

E diz śaj ke si andar e dujto rig le śeliberśesqi XIII. Voj sas kerdi katar ol koncǎ de Kelling (o anav germano le Kïlnikosqo), save si phende and-ol lila, vaś e jekhtovar, and-o berś 1269.

E maj purani rig le dizaqi si o turno śerutno kaj bućhol „Siegfried”, savesqo baripen uimiel savorre manuśen kaj aven kathe. K-o astaripen sas turno-klopotnica, jekhe khereça savesqo than śaj dikhel pes vi ages. Andar o parteri, pand-o duvar, ingerelas jekh śopni k-o jekhto etaźo, haj kothar, maj dur, k-o dujto. O palutno etaźo sas vazdino maj palal. O puranipen kadale turnosqo, o śeliberś XIII, sikavel jekh felǎstrin tang phandli jekhe semićerkoça romaniko.

Kam and-o berś 1430, e diz sas bikindi le manuśenqe andar o Kïlnik. Von laćharen la vaś o arakhipen armença jagaqe, haj maj palal vazden and-e bar andral jekh kapela. E tikni kapela le agorimaça semirotundo le korosqi, savo si sa kadja andral e diz, daśtil te avel andar sakodoja epoka. La si la jekh dïlgipen de 12 metrǎ haj jekh buxlipen de 7 metrǎ, haj si la forme simplo. Andral e kapela inkeren pen kotora freskaqe katar o astaripen le śeliberśesqo XVI haj jekh śukar tribuna xurǎvdi panovojença piktime and-o stilo lulugěnqo renasćentisto.
 

P-o dïlgipen le duvarenqo, andral sas vazdine livnǎ provizienqe haj garavimata vaś ke, butvar, e diz sas mardi. Kana ol vremoja maj aćhile jekh cïra, voj sas dini le neve ʒivimasqe: e kapela paruvdili ande jekh khangeri vaś o ivend, haj andral o zorǎripen sas vaś ol evenimentoja le komunitetaqe, kulturalo haj na numaj.  

Kana sas nevǎrdi and-ol berśa 1868-1869 e komuniteta kindǎs jekh nevi orga katar e firma Hesse andar e Viena. 

And-ol pivnice le turnosqe arakhen pen butoja steźarosqe but bare, kam de 5000-6000 litrǎ, haj anel gogi pa ol reza prinʒarde trujal. 

And-o turno si thodo jekh muzeo etnografiko, saves si les jekh kolekcia barvali instrumentojenqi muzikalo, mobila purani haj bukǎ vaś o xurǎvipen popularo, ama vi jekh than vaś o bikinipen bukǎnqo artaqe popularo, lila vaj albumoja artaqe. 

O than maśkarutno le lokalitetaqo si vi vov jekh punkto cïrdimasqe. Kathe arakhas e Troica „Rugipen vaś e Romïnia” haj ol khera save si andar o śeliberś XIX, ćak vi e primäria la komunaqi.

Ages, o Kïlniko del but śajutnimata le phirutnenqe. But śukar si o muzeo kerdo and-o turno śerutno bukǎnça purane andar e lokaliteta, ama vi aver, andar sǎ e Romïnia. P-e harta le avutne phirimasqi andar e Transilvania thov les ande kiri lista, si musaj!

Paśa e lokaliteta śaj te dikhel pes e komuna Gïrbova la Dizaça medievalo haj o Turno le Släninaqo, e komuna Rećiu le khangerǎça zorǎrdi haj o śukar gav Plaj. Numaj 13 kilometrojenθe śaj te dikhel pes o foro medievalo Sebeś le bare khangerǎça zorǎrdi vaj o but śukar monumento la naturaqo katar e Rïpa Loli.

Sa paśe, dur kam 28 kilomentrojenθar, śaj te dikhel pes o Foro le Bare Unirǎqo andar o berś 1918, e Alba Julia bute obiektivojença turistiko: o Muzeo le Unirǎqo, e Diz Alba Karolina, e Katedrala le Ïnkoronarǎqi andar e Alba Julia vaj e  Katedrala Romano-Katolico o Sfïnto Mihail.

O Sibio si dur numaj 45 kilometrojenθar haj del but obiektivoja turistiko andar savenθe phenas: e Katedrala Mitropolitano, o Muzeo Themutno Brukenthal, o Muzeo ASTRA vaj e Katedrala Evangelikoe Sfïnta Maria.