And-o nordo le Romïniaqo, kothe kaj ol paramićǎ astaren ʒivipen, zinzol o źudeco Maramureś, jekh them le tradicienqo biagorimasqe haj le xamatenqo sar and-ol paramićǎ. Pherdo istoriaça haj ućhardo and-o garavipen, kadava than del jekh eksperienca xamasqi savi nakhel pande vremǎ haj o than, haj akharel tut te dikhes laqo ververipen haj barvalipen.
Amaro phiripen astarel and-o ilo izdravdo le Maramureśosqo, o foro Baja Mare, jekh xamipen maśkar e tradicia haj o nevipen, o punkto katar trebul te telǎrel pen and-o arakhipen le śtare thanenqo ʒeografiko: o Them le Maramureśosqo, o Them le Läpuśosqo, o Them le Kioarosqo haj o Them le Veśesqo. Kathe, and-ol panʒ muzeoja kaj si, aźukerel tut jekh ćhudipen but interesanto and-o universo maramureśeano, pherdo ranga.
O Them le Kioarosqo, lesqe gavença śukar haj o Them le Veśesqo, lesqe plajença kovle, sikaven penqo karaktero jekhutno pand-ol khangerǎ kaśtukane haj ol tradicie but miśto inkerde. O xaben kathar si lino andar o ʒivipen gavutno haj ol aćara le komunitetenqo säśisko, haj del but xamata ćaće.
And-o Them le Kioarosqo, te xas musaj andar e laćhi Marikli kreco, jekh barikanipen le thanesqo. Kadaja kerel pes manreça simplu, zinzardo sano haj pherdo kiraleça londo haj märari. Pekel pes ʒi kana kerdǒl sar somnakutni haj zorali haj xal pes jekhe paharoça „grośtioro", kaj si kodoja smïntïna but laćhi kaj kerdǒl opral o thud.
And-o Them le Veśesqo, arakhesa e Marikli veśutni, jekh felo xamasqo tradicionalo gustoça jekhutno. Vaś kadaja, o manro, kerdo andar arro, pani, droźdia haj jekh cïra zekeri, saves xamies les ʒi kana kerdǒl elastiko haj mukhes les te barǒl lokhes. Zinzǎres o manro haj pheres les kiraleça londo haj pakǎres les ande plioja sane. Pala kadaja pekes les ande jekh tigaja makhli ulejoça. O xaben si jekh marikli but laćhi haj savi ćajlǎrel tut, perfekto vaś ol śilale gesa.
Paśa kadala mariklǎ, e Them le Kioarosqo sikavel pesqo talento xamasqo pand-ol xamata sar si o kurekio pherdo (sarmale), e zumi kaxnǎqi haj e mazärea thudeça. Kadala feloja xamasqe, kiravde ingredientojença le thanesqe haj but kamipen, si jekh testamento le laćhimasqo le manuśenqo kathar.
O Them le Veśesqo, vi vov, sikavel pesqo baripen and-o kiravipen le xamasqo le xävicaça and-ol stratoja źumerença, ol gugle manre haj ol guglimata kerde khere, haj anel jekh rig andar pesqo gi p-e meseli. Ol feloja xamasqe si bazime p-o mas balano, sar si ol goja haj e śunka thuvǎrdi, si vi von and-o xaben tradicionalo le thanesqo, haj anen gogi le vremojenθar kana fiesavo kher kerelas pesqe provizie vaś o ivend.
Kadala xamata tradicionalo daśtin te aven xale k-ol punktoja xamasqe le thanesqe vaj k-ol eksperience kulturalo-xamasqe. Vaj ke alosares te xas ande jekh restauranto le thanesqo vaj te les rig jekhe evenimentosθe kulturalo-xamasqo, daśtisa te lośares tut le xamatenθar ćaće le Maramureśosqe haj te mukhes tut ingerdo lenqe paramićenθar.
Pande kadava phiripen xamasqo, o Maramureśo del tut na numaj jekh eksperienca xamasqi savǎ na bistresa la, ama vi jekh akharipen te dikhes o zorǎripen le tradicienqo haj lesqe kulturaqo, haj putarel tuqe e porta karing jekh than kaj fiesavi meseli si jekh baroges le ʒivimasqo haj le komunitetaqo.
Evenimentoja haj eksperience
Kathe keren pen periodiko but tïrgoja, pjece haj festivaloja xamasqe, kaj daśtisa te arakhes haj te xas bukǎ ćaće.
Kadja ke, and-o Them le Kioarosqo, k-e Baja Mare, kerel pes ande fiesavo berś o Festivalo le Kastanenqo haj o evenimento Kräćiuno and-o Maramureś, dujvar p-o kurko e Diz le Bukǎnqi Tradicionalo, haj maj butvar p-o berś daśtis te les rig k-ol Diza „Laćho Maramureśosqo”, organizime kana si ol Sfincǎ Thagara o Konstantin haj e Elena, e Sfïnto Maria haj o Sfïnto Dumitru. Sa kadja, and-e Baja Sprie, Kavnik, e Śomkuta Bari, Kopalnik Mänäśtur haj Grośi keren pen ande fiesavo kurko diza marfenqe, k-o Täucii Mägeräuś daśtis te les rig k-e diz bukǎnqi tradicionalo, haj k-o Seini ol manuśa śaj te lośaren pen ande fiesavo berś katar o „Malavipen le ćhavença le gavesqe ol Reza le Paněsqe” vaj katar o „Festivalo le Stuparenqo” katar o Ćerneśti.
Aver festivaloja saven trebul te dikhes len te aresesa and-o Them le Kioarosqo si o Festivalo folkloriko „Ol lulugǎ le Someśosqe” katar o Mireśu o Baro, ama vi ol festivaloja katar e Rećea, sar si o Festivalo konkurso khelimatenqe popularo „Mândru-i danţu pe la noi”, o Festivalo le gospodarenqo, le palaźǎlenqo, ama vi le drakhenqo.
And-o than o Them le Veśesqo, k-o Ulmeni, kerel pes ande fiesavo berś „O Angloivend Someśano”, k-o Bikazo „O kurko le xurǎvimasqo popularo”, haj k-o Asuaźo Oprutno inkereles pes „E Diz le Purumenqi”. Sa kadja, periodiko si diza märfojenqe katar o Ardusat, Arinisś haj Bikaz.
Linko kopiime! 
0771518 949 - Visit Maramureș
Ʒa maj dur le Google
