Si savatone texara. And-o foro Sibiu si phiripen. Orso manuśesqe savesqe ćajlǒn les ol eksperience ćaće xamasqe astarela pesqo phiripen xamasqo le Sibiosqo ande jekh andar ol pjace le forosqe. Kathe, e tradicia arakhel pes le phirimaça le forosqo kosmopolito, haj kerel but influence haj gustoja jekhutne, jekh phiripen xamasqo pherdo arome haj tradicie.
Astaras jekhe popasoça k-e Pjaca Volanto Transilvania – e pjaca le tikne butǎrnenqi ćaće le źudecosqe, putardi ande fiesavo kurko. Śaj sa kadja de miśto te phenel pes laqe „e pjaca le gustojenqe sibiano”, vaś ke vorta kadaja del – jekh rodinipen and-o maśkar le xamasqo le thanesqo. Śaj ke si e maj ćaći haj si but butǎrne kathe save sikaven barikane penqe laćhimata.
Kathe, nićijekh ges savatosqo na-i sar aver, nićijekh buki na-i sar jekhe andar o kurko savo nakhlǎs vaj savo avela. So aćhel sakadja si o ćaćipen le bukǎnqo, o ćaćipen le manuśenqo, ol buźorǎ andar ol muja haj ke trebul te aves kothe derano kaś te arakhes sǎ so thodǎs p-e lista le kinimatenqi.
Ʒas maj dur p-o drom le pjacaqo le thanesqi haj aresas k-e Pjaca Ćibin, jekh barvalipen le Forosqo o Telutno, kaj si but butǎrne andar e Märʒinimea le Sibiosqi haj andar tumaro than paśutno Oltenia. Aresas vi k-e Paraśtuj Zeleno andar e Pjaca Huet – kodoja varianta le pjacaqi le butǎrnenqi le thanesqe, maj miśto, maj tikni haj maj śukar, haj si la o peisaźo medievalo ke laqe punre.
Kadja sar siguro xakǎrdǎnm ol ćaće gustoja sibiano dikhǒl pande jekh khuvipen miśto maśkar o tradicionalo haj o nevo, maśkar o ćaćipen le vremojenqo kaj nakhle haj o xakǎripen minimalisto le vremojenqo de akanara. Katar e Telemeaua le Sibiosqi arakhli k-o nivelo europeano, k-ol laćhimata but kuć kiralesqe, o Sibio ćajlǎrel pesqe phirutnen ande jekh phiripen xamasqo jekhutne sar śaj ke na maj sas len maj anglal.
Gustoja sibiano: arome, tradicie haj mikroreʒiune thanença but śukar
Le Plajença Fägäraś haj Ćindrel pe jekh rig, le Podiśoça le Transilvaniaqo haj e Märʒinimea le Sibiosqi p-e kojaver rig, ol 5 mikroreʒiune le źudecosqe Sibio si po jekh portalo karing jekh aver lumǎ but śukar.
E Märʒinimea le Sibiosqi beśel simbolo vaś e härnićia, ol tradicie, jekh paruvipen, o zeleno ʒivdo le vazěnqo haj o ʒivipen ʒivisardo and-e paćǎ. Katar e Boica k-e Źina, o than śukar le Plajenqo le Lotrosqe haj Ćindrel sikaven o ćaćo śukaripen le tradiciaqo le bakrǎrimasqi andar e Märʒinimea. Kadala bakrǎrǎ, ingerde katar e tradicia le phirimasqi le bakrǎnça, spidine ol turme ʒi k-o agor le paněsqo haj ande parpale ol ranga śukar amare themesqe haj ol arome ćaće and-o xaben sibiano.
Kathe, ol influence kulturalo khuven pen but miśto, haj ol tradicie romïnisko aven khethanes kodolença le saśenqe andar o Tälmaćiu, Ćisnädie haj Ćisnädioara. E Märʒinimea le Sibiosqi putarel tuqe e porta karing jekh eksperienca xamasqi ćaći, xamatença le thanesqe but laćhe haj tradicionalo.
And-o maśkar kadale peisaźosqo plajesqo, xasa ol maj laćhe xamata, katar ol ćeaunǎ tokänicaça bakrani haj e bakri p-o źaro siraça, ʒi k-ol xamata jekhutne, sar si e bakri ćhuti tal-e phuv haj peki p-e jag źnepenqi. Kathe, ol tradicie reliʒioso haj xamasqe khuven pen, haj inkeren ritualoja save keren varesave xamata ćaće.
Ol droma xamasqe phiraven tut pand-ol gava ćaće Sibiel, Räśinari, Gura Rïului, Orlat, Säliśte, kaj xasa and-ol thana kothar vaj k-ol restaurantoja ćaće le thanesqe. Haj vaś jekh eksperienca savi na bistresa la, tromav te xas avri, haj lośar tut piknikojenθar katar dikhesa ol plaja and-o Ćindrel vaj mezmerǎ bulzoça p-o źaro k-ol stïne andar o Rïu Sadului haj Gura Rïului.
Pala kadaja aresas and-e Them le Oltosqo, e dujto miktoreʒiunea kire phirimasqo xamasqo, maśkar ol vazǎ uće le plajenqe haj ol xarrǎ dïlgo le vazěsqe, and-o Sebeśu, o Porumbaku Telutni vaj e Poiana le Neamcosqi, k-ol pogǎ le Fägäraśenqe. Kathe kiraven pen xamata tradicionalo barvale, spećialitetojença le thanesqe. Ol manuśa si gata savorri vremǎ te len tut ande angali haj te phenen jekh paramići vaś kodola save kamen te aśunen. Laćhe xamata kolompirença, sar si kodola kiravde and-o kher milajesqo le baronosqo Samuel von Brukenthal andar o Avrig, si maśkar ol recete save na kames te xasares len kana areses kathe.
O xaben tradicionalo kadale thanesqo sikavel o phandlipen zoralo le nakhimaça kadalesqo, haj anel p-e meseli spećialitetoja verver, sar si ol tapśe, ol skoverzi, e xävic sosoça vaj e zumi gulaśo bivolicaqo haj buzno k-o ćeauni tarhonoça.
Haj vaś kodola andar tumenθe save kamen te perel tumenqe miśto o xaben angl-o peisaźo but śukar, phenas tumenqe te xan xamata simplo, ama laćhe, katar ol kherorre plajesqe andar o masivo Fägäraś: Suru, Bïlea, Podragu, Negoiu, Bïrkaćiu vaj Turnuri.
P-e Xarr le Hïrtibaćiosqi, and-o trinto than xamasqo, haj vi o maj veśutno andar savorre, e biodiversiteta si laθe khere. E natura le thanesqi si biazbajli, haj o than gavutno rodel vi vov te inkerel pesqo śukaripen, e arhitektura haj ol ranga spećifiko. Ama o xaben nevǎrel pes. Katar e marikli p-o barr andar o Retiś, ʒi k-ol flośtoroaʒe andar o Igiśo Purano, k-ol phirimata kulturalo vaj pikniko biodinamiko vaj meselǎ tradicionalo and-ol śure but śukar andar o Veseud, o Plaj Śukar vaj katar e Alcïna, e Xarr le Hïrtibaćiosqi phenes ke si ol maj drabardo than kaj ol lumǎ aven khethanes kana perel o kham.
O xaben le thanesqo, influencime katar o ververipen etniko le populaciaqo, del jekh phiripen xamasqo but śukar andar e istoria. Katar o xaben konakosqo, k-ol xamata tradicionalo le gavesqe, fiesavo gusto sikavel e paramići kadale komunitetaqi izdravdi.
Ol meselǎ spećialitetojença le thanesqe si len kathe ol bukǎ le tikne butǎrnenqe andar o Nućet, Hosman vaj Jlimbav, tal-e marka le thanesqi „Andar o Hïrtibaćiu, dragoça”, o balo mangalicaqo katar o Jlimbav, e avgin katar e Hamba, Marpod haj Jlimbav; ol guglimata säśisko haj o hanklicho andar e Agnita haj ol gava paśal; e slänina katar o Steźäriśu haj Jlimbav; e gugli turta katar e Boarta haj ol buznǎqe katar e Cikindeal.
O Podiśo le Tïrnavenqo, o trinto than kire phirimasqo xamasqe, del pes barikano vazěnça, thana ćarǎça haj plaja ućharde rezaça.
Kathe, ol molǎ Tïrnavenqe and-o than Weinland, andar ol lokaliteturǎ Biertan, Rikiś haj Śaroś, pherena kiro taxtaj lenqe buketojença barvale haj sungale. Katar o soio le thanesqo Neuburger, ando katar ol ćisterćienǎ and-o śeliberś XII, ʒi k-e prinʒardi Feteaskä Regalä andar o berś 1932, o than inkeren tradicie rezaqe but śukar. Ol bivolǎ kale, barǎrde tradicionalo vaś o thud haj o cïrdipen haj o balo katar e Bazna pherel o peisaźo gavutno, haj ol gava istoriko, kaj beśenas maj but saśǎ maj anglal, si len khangerǎ zorǎrde save inkeren sikavimata le epokenqe kaj nakhle.
Ol meselǎ and-ol khera tradicionalo nevǎrde andar o Floreśti, Mälïnkrav, Alma Vii haj Biertan si len zumi phabajenqi śutlorri, xaben säśisko, vaj e śtiuka kiravdi and-o stilo armenisko.
K-o agor kire phirimasqo xamasqe, and-o Them le Sekaśenqo, arakhesa dikhimata peisaźojença biagorutne, arome barvale haj jekh cïra lon. O Them le Sekaśenqo cïrdel kiri identiteta xamasqi pand-o ververipen etniko saves kerdǎs les and-e vremǎ. Vaś ke si la komuniteturǎ romïnisko and-e rig d-and-o nordo, landlerǎ and-e Mierkurea le Sibiosqi, o Apoldo Oprutno haj o Apoldo Telutno, saśǎ and-e Okna le Sibiosqi haj e Śura Tikni, ama vi jekh influenca magǎro but bari and-e Okna le Sibiosqi, o than si les vi but sikavimata le kulturaqe le rromenqi.
Ol peisaźoja but śukar khuven pen kathe aromença ćaće haj aktiviteturǎ kerde vremǎça, and-e natura, haj vi o kidipen le drakhaqo vaj o piben le molěnqo and-o Apoldo Oprutno, feloja kuć jekhe istoriaça andar o śeliberś XII, mukhle katar ol kälugärǎ ćisterćiano. Kathe, o barvalipen le bukǎnqo le thanesqe si e pita peki p-e vatra, jekh laćhipen tradicionalo, ol thuda tradicionalo guruvane andar o gav Mïndra haj o suko phabajenqo andar e Śura Tikni haj Slimnic, jekh eksplozia pherdi prospecimǎ.
Haj sar orso meselǎθe savi agordel pes sar and-o lil varesoça guglo, phenas tuqe te agordes varesoça guglo. Zumav jekh buki thanesqi le Themesqe le Sekaśenqo savi pherela tut sǎ - o manro guglo tradicionalo andar e Śura e Tikni.
Arakh le butǎrnen le thanesqe andar o źudeco Sibio haj dikh katar daśtis te kines ol bukǎ ćaće: www.gusturisibiene.ro.
Linko kopiime! 
.jpg?locale=rr)
Ʒa maj dur le Google
