And-e Dobroʒea, o than kaj o kham dikhel pes and-ol valoja le Bare Kale Paněsqe haj ol reza zinzon ʒi k-o orizonto, xakǎres tut sar khere. And-o ilo kadale thanesqo, e marikli dobroʒeano haj ol molǎ le thanesqe, khuvde la istoriaça haj e kultura le thanesqi, keren jekh eksperienca xamasqi sar na maj dikhlǎn ʒi akana.Kadava phiripen xamasqo astarel and-ol krame prinʒarde vaś lenθe molǎ,  sar si o Murfatlar, Histria vaj Rasova, kaj e drakh le thanesqi si maśkarthemutni haj si paruvdi and-o piben

Akharas tut te xasares tut and-e paramići xamasqi le Themesqi le Huculenqi, and-ol komune o Fundo la Moldovaqo haj e Moldova - Sulica. Jekh than xamasqo ćaćes jekhutno.  Kadana than, kaj si and-o nord-vesto le źudecosqo Sućeava, si la verver forme reliefosqe haj śukar, haj si rig andar o dikhipen tal-o Karpacǎ Orientalo.E komuna o Fundo la Moldovaqo si ande jekh depresiunea but śukar, kerdi kaθar o phiripen le paněsqo Moldova, thodi p-ol ućimata le Obćinǎqe Mestekäniś haj akhardi le paněsθar Mo

Kana uśtes p-e Ćetäcuja le Kluźosqi, dikhesa nuferǎ, jekh kolco naturaqo but śukar haj jekh pukto but miśto belvedere, ama vi jekh than śerutno andar e istoria le Transilvaniaqi.E paramisi le thanesqi khuvel pes kodolaça le zorǎrimasqi tipo Vauban, vazdini katar ol habsburʒǎ and-ol berśa 1715-1735, pe baza le projektojenqi kerde katar o arhitekto militaro Giovanni Morando Visconti. O zorǎripen sas vaś o garavipen le soldacenqo le armataqe thagarutni haj trebulas te dikhel o kontrolo opral o śer

San and-o ilo jekhe receauaqe bari, jekhe ućimasθe maj baro de 700 metrǎ, and-o than kaj e Diz Kosteśti-Blidaru dikhelas opral o than daćiko. Vazdino and-o I-to śeliberś anglal o Hristos, o vazdipen arakhel pesqo than strateʒiko and-o dikhipen arakhimasqo le kheresqo le thagarenqo daćǎ, haj dikhelas kon phirel p-o drom katar e Xarr le Mureśosqi karing e Sarmizegetusa Regia. Ages, e aventura karing e diz si te keres jekh xarno phiripen kam de 50 minuturǎ haj k-o śerutno drom, pe jekh dromorro ś

Vi kana si tikne, kerde andar kaśtesθe, si ćaće svunta artaqe bukǎ. Trujal lenθe kerdile ol kreśtino komuniteturǎ andar ol gava haj diza haj kerdile monahalo thana. And-e lenqi aćhutni atmosfera kerdilǎs haj ućhardilǎs o gi amare komunitatenqo gavutne. K-e Marʒine, e khangeri si o Ćentro. Voj phiravel o hramo (bućhol) ”Ol Sfincǎ Arhangelǎ o Mihail haj o Gavril”  („Sfinții Arhangheli Mihail și Gavriil”) haj sas vazdini maśkar o berś 1700, phinindoj pes ke si o maj purano monumento kasavo andar

Jekh rodinipen k-e Sarmizegetusa Regia ingerel tut lokhes p-o than le maj bare bukǎnqo haj le emocienqo but zorale. San kathe, and-o but baro kher le thagarenqo daćǎ, o śerutno ćentro politiko, militaro, ekonomiko haj reliʒioso la Daćiaqo. Śaj ke e Sarmizegetusa Regia si o than kodole „Somnale Plajesqo” (Kōgaionon) pa savesθe phenelas o Strabon, k-o astaripen le I-tone śeliberśesqo palal o Hristos.O sfïnto than le Samizegetusaqo Regia si e maj śukar rig le sitosqi, haj sikavel e arhitektura r

Ke 10 kilometroja katar e Turia, pe jekh vïrfo barresqo bare pantença, si ol aćhilimata le dizaqe Bálványos. Kadaja si jekh andar ol maj purane haj zorale diza andar o sud-esto la Transilvaniaqo, kaj ol arheoloʒǎ phenen ke si kerdi varekana and-ol śelberśa XI–XII. ┄ E paramisi le thanesqiAnde maj but desar trin śelberśa e diz inkerdili zorales anglal ol duśmanǎ, brakhindoj o ʒivipen haj o barvalipen kodolesqo kaj beśenas andre and-o zorǎripen.Ama kadaja nakhel andar maj bare vaj maj tikne ri

E diz Biharia si jekh andar ol maj laćhes inkerde diza medievalo anglune andar amaro them. O zorǎripen vazdino andar maloja phuvǎqe si śukar ke si but baro. Ol riga andar o nordo haj o sudo si po 115 metroja de lungo, haj kodola andar o esto haj vesto po 150 metroja. Kathe o terno Ladislau beślǎs 14 berśa, and-e dukato bar pesqe dadesqi, o thagar Béla I. Lesqi daj, e thagarnǒrri Richeza, e ćhaj le thagaresqi Miesko I la Poloniaqo, le raśajença la episkopiaqe andar e diz siklǎrde les haj dine le

Kana san cirdino katar e istoria haj e ćivilizacia le daćenqi, si tut e baxt de dikhes jekh andar ol thana strateʒiko śerutne ande lenqo sistemo zorǎrimatenqo.E diz daćiko katar e Bänica, kaj ol manuśa phenel paqe e Diz le Vulturenqi, si andar e vremǎ le thagaresqi dako Burebista, kaj brakhelas de karing o sudo o giripen karing e Sarmizegetusa Regia. Laqo anav anav katar o barr abrupto, koniko, pe savo sas kerdi, but phares te arese laqe. Kana areslǎn k-e diz, e pozicia opruni dela le peisaźos