Gospodärie tradicionale and-e lokaliteta Kloaśterf

Kloaśterf, prinʒardo vi sar e ”Tikni Viena” la Rumuniaqi, si jekh gav pitoresqo kaj si and-o gi la komunaqi Saskiz, ke numaj jekh kilometro katar e themutno drom kaj phanglel e Sigiśoara katar o Braśov. Kathe, e arhitektura le gospodärienqi phanglen pen śukar la naturaça, thaj ol khera, vazdine pala o misal la dizakaqe pala’i plajn, si len jekh farmeko aparte. 

Dikhesa ke o pejsaźo arhitekturalo inkǎrel saste ol elementurǎ distinktive le arhitekturaqe säsisqo: gospodaärie ”inklodome”, zidurença barede thaj bara arakhde le portenθar but bare, si len ankse sar si: o śoprulo, e śura thaj o graźdo, thovdine griźaça kaś te agorisaren le beśipnasqe vazdimata katar e grädina. 

E barr thaj e kärämida si ol materiale śerutne and-o vazdipen le kherenqo, thaj e kaśt arakhel pes and-ol beranda kaj inkǎren ol planśeja maśkar ol etaźe. Ol ućhardǎ si kerde ciglaθar solzença, dinindoj lenqe jekh nota autentićitaθar. Ol śukar dekorurǎ, ol xramosarimata pala’ol medalioane ipsosθar thaj p-ol niśe dretungǔlare, sar si ol ranga pastelime barvǎren e ornamentika le kherenqo.  

Rode and-e Kloaśterf, jekh kolco paramićaθar, kaj e tradicia phanglel pes le autentićitaça thaj la śukarmǎça la naturaqi. Kathe, ol gospodärie tradicionale si ćaće biźuterie arhitekturale kaj inkǎren ʒiuvindi e godi palal ol vaxta kaj nakhle, tha’ na bistarde.  

---

Spećifikane bukǎrimata 

Ande-i sasti Transilvania, kadja vi and-ol gava la komunaqi Saskiz, ol manuśa kerenas bukǎrimata thaj sasas kidine and-e kidimata save sasas te dikhen pala sar xakǎrenas pen maśkar lenθe ol manuśa, sar phiravenas pes jekh avreça, so te keren te avela jag, o keripen thaj bikinipen, tha’ vi o keripen le gesenqo kana kidenas pen te nakhaven pen śukar.  

Ol bresle sasas tradine katar jekh starostosθar, kaj tradelas ekonomiko, źuridiko thaj adminidtrativo. Ol bukǎrne sasas alosarde and-ol bresle pala varesode kondicie andar o ʒeno, religia, nacionaliteta, phuripen, thaj vi ke sas te kerel numaj jekh bukǎripen. Von sasas te pokinen jekh taksa lovenθar thaj naturaθar. E anglutni faza, sas kodoja sikavipnasqe, kaj sasas śtar berśa, vaxt kana o siklǒvno sasas te sikavel jekh ćaćo phiravipen pakivpnaça. 

---

Bukǎ kaj si te ʒives len

Diz le Baredere Uśe Manuśenqo, kaj and-e germanikani ćhib phenel pes Huhnenburg, arakhel pes and-e jekh zona çaraθar anavǎrdi popularo Volsok, ka jekh durǎripen kam de 4 kilometrurǎ karing o nordo katar e komuna Saskiz. O edifićio si trujal le berśenθar 2500 a.Hr. - 1800 a, Hr., isindoj te dikhen palal ol manuśa kana marenas pen le kodolença kaj avenas pa lenθe thaj kana e vrjama na sasas śukar. Jekh elemento savo si la dizaqo, spećifikano neolitikosqe barǎrdo, si ”e phuvǎqo valo”, savo si te dikhel pala e diz. 

E Diz Gavutni sas vazdini andar ol naśavde, inkǎrindoj kana sasas maripen thaj pharimata ol manuśa andar o Saskiz, Arkita, Kric, Kloaśterf, Adamsdorf, Diavaldia thaj Abzen.  

E khangeri fortifikime ”O Svunto Joan” sas vazdini le vasteça auteritemgurenqo säsisqo andar o Sibio katar ol manuśa andar o gav Kloaśterf k-o astaripen le XVI-tone śelberś. And-o berś 1714 sas pheravdi jekh bari rig anadr o vazdipen pala jekh bari jag. 

Jekh aver edifićio vazdino and-o gav Kloaśterf si e Khangeri evangeliko forifikime Sf. Nikolae, jekh ansamblo śukaripnasθar bi maj bikhlo, vazdino and-o than le fortifikaciaqi kaj sasas phardi jagaθar.