O Konako Pünkösti

Sam and-o Ozun, źud. Kovasna, k-o Konako Pünkösti  - jekh than savesqo vaxt si phanglo vorto katar o Pünkösti Gergely.. Avindoj jekh baro rolo and-e Revolucia andar ol berśa 1848-49, vov si o śerutno manuś savo peravdǎs e jobäʒia and-e i Transilvania.

Ʒelindoj p-o thav ʒenealoʒiko, o anav Pünkösti si xramosardo vi p-ol beranda kaśtesqe de 7 metrenθar, rodine akanutnes thaj thovdine ages and-o konako, sar jekh konfirmarea le nakhle vaxtesqe. Kadala sas rig andar o tavano la salaqo kaj inkǎrelas pen ol banketurǎ, thaj o xramosaripen ćindo phenel ke o lćharipen le vazdipnasqe sas kerdo and-o berś 1729 katar o Pünkösti György thaj pesqe ʒuvlǎθar Baló Klára.

Beśindoj and-e bar e konakosqe, dikh opral lesqi formaθar. Jekh detalio bi maj dikhlo avela and-e ke jakha: e ućhardin dublo mansardime, jekh performança arhitekturalo vaś ol vaxta kana sasas vazdime. E forma le ućhardǎqi and-o stilo barokutno si spećifikani le vazdimatenqo maj śerutne andar e sekuimea, tha’ vi andar e sasti Transilvania, isindoj jekh keripen le bukǎrnenqe saśǎ.

Ages, o konako areslo sedio vaś 3 asoćiacie andar o Ozun, isindoj sa kadava vaxt jekh ćentro kulturalo andar e komuniteta kathar.

Kana ol droma inkǎren tut kathe, nakh pakivpnaça and-o konako kaś te arakhes e barvali historia garavdi telal o dublo ućhardi.

O Konako Pünkösti si and-ol lila xramosarde spećialiśtenθar de kaθar o agor le sekolosqo XVIII – o astaripen le sekolosqo XIX, avindoj dikhlo sar jekh artaqo monumento.

Vi kadja, kana sas nevǎrdo, de andar o berś 2019, p-o konako arakhle pen thule kaśtukane phalǎ skulptime, save phenen ke o vazdipen sas vazdino deźa and-o sekolo  XVII, haj and-o berś 1810 sas kerdo jekh nevǎripen le vazdimasqo, jekh barǎripen le konakosqo. Ʒanen pen cïra bukǎ pa lesqi istoria kaj sas na bute vaxteça maj anglal, ama si posibilo kaj e maj bari kamera andar o vazdipen te ovel e sala le banketurenqi. 

O Konako Pünkösti si jekh andar ol maj śukar andar o Ozun. Lesqo akoperiśi si les mansarda, spećifiko le maj importanto vazdimatenqo andar e sekuimǎ, ama vi andar e sasti Transilvania, de kaθar o agor le sekolosqo XVIII. O dublo akoperiśi, sar si and-e arhitektura baroko, si jekh buki le kaśteça but śukar, kaj mukhel tut bimujesqo, jekh but mari performanca arhitekturalo vaś ol vaxta kana sas vazdino, haj si jekh buki kerdi kaθar ol meśterǎ saśǎ. Posibilo, maśkar ol sekolurǎ XVII-XVIII, le vazdimas sas les jekh pridvori kaj inklǒl avri but, sar si le konakuren andar Trin Skamina (Trei Scaune).

O rukh le familiaqo Pünkösti si les rädäćine astarindoj le berśeça 1614. Andar ol manuśa andar e familia Pünkösty, o maj rećento manuś phandlo vorta le konakosθar si o Pünkösty Gergely, majoro and-e Revolucia andar ol berśa 1848-1849, avindoj kodova savo peravdǎs e iobäʒia and-e Transilvania. Les sas les jekh phari kariera militaro haj mulo k-o Sibio, and-o berś 1912.

Sa andar kadaja familia sas rig vi o martiro László Pünkösti, kondamnime te merel vaś o liipen rig k-o keripen le rezistencaqo andar e Ungaria, kana sas e okupacia sovietiko, si mudardo umblavdo and-o berś 1949. Kana o manuś savo mudarel thodǎs lesqe o śelo k-e men, vov ćipisajlo „Te trajl o poporo sekuicko!”.