And-o aćhavdo gav Zagon andar e depresiunea Tïrgu Sekuiesk, aźukerel tut jekh ćaćo than kulturalo, o Konako Mikes-Szentkereszty. O vazdipen si prinʒardo sar isindoj o biandipnasqo kher le Mikesqe Kelemen, kaj si ʒanglo sar o jekhto xramosarno prozaθar beletristiqo and-e magǎrutni literatura.
Arxitekturalutne Rigorrimata
O Konako lośarel tut maśkar o barokutno farmeko transilvaneano, jekh spećifikano vazdipen le kehrenqo andar I zona. Arakhesa kathe vi o jekhto ćaćes xramosaripen, o berś 1632, xramome p-i jekh grinda paśa I monograma le anglutno paposqe le Kelemenosqe, kaj avelas andar jekk h famila so maj barvali rajenθar andar I Transilvania.
Akana, k-o arxitekturalutno nivelo, o vazdipen inklel angla tuθe, maśkar o ućo ućharipen, tha aver vaxt interesanto sas o phanglipen maśkar o tradicionalutno stilo sekuiutno thaj o orientalo stilo, sikavdo le kupolenθar de tpo ”Bilbo”. O luksurianto vegetacia, kaj maj dikhel pes vi and-ol imagine andar I epoka le XIX-to śelberśesqe, maśkar savesθe jekh katuso baro thaj o pridvoro xurǎvdo sea and-i jedera, barǎrelas o orientalo atmosfera thaj sa kadava vaxt o familiaqo statuto.
I Paramići le Miklesqi Kelemen
I ilo le Miklesqi Kelemen xakǎresa les p-o sea o drom. And-i bar le biandipnasqo kheresθe, arakhesa ”Le Miklesqe steźrǎ” - 2 phurane ruka de maj but de 330 berśenθar, pala save phenl pes ke sas thovdine k-o lesqo biandipen, katar lesqo dad. Jekh andar ol steźarea lośarela tut zori, isindoj paruvdo and-i jekh skulptura sar ćaćes na maj dikhlǎn fo ek var. Kerdini katar o artisto Monus Bela, I kreacia si lan mitologikane referince thaj jekh kapela thovdini andral le rukhesθe, aresimasqo maśkar jekh udaresqo, kerindoj kadja jekh than la paćaqo.
O Mikes Kelemen sas les jekh dukhavdo ʒivipen thaj sas naśavdo but vaxt and-i lokaliteta Tekirdag andar I Turćia, khetanes le Rajeça Franćisk Rakokzy o II-to, savesθar sas but astardo. And-ol but prinʒarde ”Lilorra andar I Turćia” sikavdǎs pesqe savaxt o kamipen te ril pes khere, and-o Zagono. I phurani paramići phenel ke vi kadja kerdǎs. Ar fi nakhavdǎs jekhe delgaciaça dinkǎl le Karpatenθar thaj naślo p-o grast, irisajdoj pes andar o platuno vaxt k-o pesqo biandipnasqo than.
Śerutne personaliteturǎ
Ages and-o fosto konako si o Ćentro vaś I Kultura Mikes Kelemen, kaj maj si les ʒivdi I godi pala ol śerutne personalitenθar kadale thanesqe. Ol memoriale sale sikaven ol śerutne momenturǎ andar o ʒivipen le Mikesesqo Kelemen, o pioniero le prozaqi and-i magiarutni literatura: Ksutak Vilmos, o jekhto direktoro le Themutno Muzeosqi Sekujutno; I aktrica Kiss Manyi, jekh andar ol so maj prinʒarde figure le magiarutni aktoriaqo; o xramosarno thaj o politikiano Domokos Geza, o jekhto preśedinte le politikani organizaciaqi UDMR.
Ker-tuqe drom k-o Zagon, o gav saves o Mikes Kelemen na daśtilǎs te bistrel les nijekhvar thaj de drom le śerutne personaliteturnqo kathar te sikaven tuqe lenqi paramići!