O Konako Biális

Te beśas cïra and-e komuna Mihäileni, źud. Hargita, and-e bar le Konakosqe Biális!

Lesqi historia si phandadi katar o Francisco Biális, jekh militaro kaj si les originea italiano, andar e Genova, kaj areslo and-o kadava than baxtǎrdo k-o epaś le XVII-to śelberśesqo. Vob thaj pesqe avutne ćhace phangle pen manulença jekhe familienθar sekuisko rajkane, kadja zorǎrde penqe thana socialutne uće thaj sas barikane te phiren andar ol interesea le sekujenqo andar Ćiuk. 

P-o baro domenio kaj sas le familiaqo Biális sas vazdino o konako d’agesasθar, and-o berś 1837. O vazdipen si jekh märturja ʒiuvindi le stilosqo arhitekturalo dinstinkto le konaćenqo rajkane sekuisqo, isindoj rog p-o rig kher, primäria, vestiaro la aramataqi thaj sedio la pośtaqi thaj le komposesoratoesqe. 

Sode vaxt xramosarel pes e avutni patrin historiaqi, arakhel pes o spirito le nakhlo vaxtesqe kaj kathe and-e sea thaj and-e savorenθe. 

O konako Biális sas vazdino and-o śeliberś XVIII and-o stilo le konakojenqo le nobilimǎqe sekuisko, pe jekh than baro, trujardo  vazdimatenθar anekso. Sas k-o agor le gavesqo, kaś te avel maj garavdo, te avel les śerutnipen haj te avel ćhudino and-o medio naturalo. Avrǎl o rolo śerutno kheresqo, o Konako Biális sas paruvdo ande jekh Primäria, kana sas ol Duj Lumǎqe Marimata sas labǎrdo sar vestiari le armataqo, haj maj paśe amare gesenθar sas les rolo thanesqo le pośtaqo haj le komposesoratosqo.  

And-e Sekuimea, vaś ke sas jekh nobilimǎ tikni haj maśkarutni, bi zorǎqo lovenqi, ol khera nibiliaro si vi von maj tikne, ama inkeren stiloja arhitekturalo save kerdǒn jekhutne vaś o rango nobiliaro. O konako si jekh kazo interesanto: vi kana si jekh vazdipen tikno, phenes ke si jekh vazdipen śerutno pand-o foiśoro le aźukerimasqo haj e loʒia ćhindi and-e facada, buki lini andar e arhitektura italiano kulto. 

O Konako Biális uimiel kadja pand-ol barimata but miśto kerde haj o raporto perfekto maśkar o volumo simplo le vazdimasqo haj o akoperiśi ućo and-o stilo baroko.

E ʒenealoqia la familiaqi Biális si and-o ʒenutnipen le Franćeskosqo  Biális, jekh militaro italiano, savo si andar e Ʒenova. Kadava avel sar soldato and-e Transilvania kam and-o berś 1650.

Kodola andar e familia Biális prandisajle le manuśença le maj nobilo familienqe sekuisko, kadja pande ol relacie le khuvimasqe le ratesqo aresle ande thana soćialo uće haj kerde but śerutnes buki vaś ol mangimata le sekuimǎqe andar o Ćiuk.