E diz Bálványos

Ke 10 kilometroja katar e Turia, pe jekh vïrfo barresqo bare pantença, si ol aćhilimata le dizaqe Bálványos. Kadaja si jekh andar ol maj purane haj zorale diza andar o sud-esto la Transilvaniaqo, kaj ol arheoloʒǎ phenen ke si kerdi varekana and-ol śelberśa XI–XII.

E paramisi le thanesqi

Ande maj but desar trin śelberśa e diz inkerdili zorales anglal ol duśmanǎ, brakhindoj o ʒivipen haj o barvalipen kodolesqo kaj beśenas andre and-o zorǎripen.

Ama kadaja nakhel andar maj bare vaj maj tikne rimosarimata kana sas verver marimata kathe. So ʒanel pes si ke, and-o berś 1603, e phivli le Aporosqi Miklos, e Lázár Borbála, mukhel e diz haj lel pesqe than maj „p-e vazi", kaj si e Turia, kaj si vi akana o konako Apor. Atunćaθar, mukhli, e diz śirdel de rimol pes. And-o berś 1970 perel tele vi o donźono ućo 20 metrojenqo, andar jekh ćhalavipen phuvǎqo.

Ages, inke maj dikhǒn kotora andar o purano haj o zoralo zorǎripen.

Jekhune bukǎ arhitekturalo

P-e rig maj ući le barresqi si vi o donźono, kaj si pätrato haj thulo, kerdo andar bare kotora barresqe mortaroça. Katar kadava phandel pes jekh jekhto inćinta, kajj bućhol e inćinta I, kaj sas kerdi pala kodoja sa andar barr. Berśa pala kodoja, kadaja inćinta sas vi voj andini ande jekh inćinta vi maj bari, solduj keren e inćinta II.

---

Jekhune eksperience

Ande dujto paś le śelberśesqi XX, ande kadava than sas maj but instalacii anda najimasqe thana tate mineralone paněça karbogazime and-ol balaja haj bazinoja.

E staciunǎ Bálványos, kadja sar si prinʒardi ʒi ages, kerdili andar o khuvipen trine kolonienqo: e Turia (vaj Torjaifürdő and-e magǎra) - o maj purano kotor, and-o paso Turia, Csiszár (vaj Csiszárfürdő and-e magǎra) haj Transilvania (anglal bućholas  Várpadfürdő and-e magǎra).

Aver than turistiko śerutno si o Lako e Somnal Ana. Kadava si 10 kilometrojenθar katar o Bálványos Resort k-o ućipen 950 metrojenqo, kaj daśtis te areses pe jekh śukar drom boldinimatença, kaj cirdel tut te dikhes ol śukar thana de paśal. O Lako e Somnal Ana si o korkorro laqo vulkaniko andar e Europa, le krateroça sasto, trujardo veśenθar śele berśenqe.