O Kastro katar e Zlatna Trïmpoaiele

Ol rodinimata arheoloʒiko kerde and-o berś 2017 k-o Trïmpoaiele, p-e śawa paśa o vïrfo le Grohaśosqo andar ol Plaja Metalifero, inkalde avri jekh turno dikhimasqo zorǎrdo (burgus) d-andar e epoka romanä.

O tikno zorǎripen sas thodo strateʒiko, jekhe ućimasθe de 940 metrǎ, haj dikhǒn but śukar ol Plaja Apuseni. Kathar, ol romanǎ daśtinas te dikhen maj but droma plajenqe save arakhenas pen paśal o zorǎripen. 

Maj but, o zorǎripen sas dur de maj cïra de 12 km katar o purano Ampelum (e Zlatna de ages), savi sas o ćentro administrativo le distriktosqo miniero. 

O turno le dikhimasqo katar o Trïmpoaiele sas rig andar o ansamblo le zorǎrimatenqo romano andar o than le somnakajeça, la provinćiaqo Daćia. Kadava sas vazdino kaś te tradel haj te arakhel ol ćentroja la bukǎqe miniero haj ol droma save dikhenas lesθar. 

---

Bukǎ arhitekturalo

Akana, o zorǎripen katar o Trïmpoaiele dikhǒl and-o tereno. O valo si but miśto inkerdo, sikavel e forma patrulatero kadalesqi. Lesqe riga si bare kam de 33 x 34 metrǎ. O sistemo le arakhimasqo sas kerdo andar jekh bastiono andar phuv haj barr, savesqe peravimata inkerde ʒi akana, si len 1,3 metrǎ ućipen haj 5,4 metrǎ buxlipen. Kadava sas trujardo jekhe śancosθar avurtno, saves sas les jekh axorripen de 1,7 metrǎ. 

Ol rodinimata arheoloʒiko sikavde vi jekh vazdipen andral andar barr haj phuv, dïlgo de 6 metrǎ. Kadava si e baza le turnosqi le dikhimasqi, savo śaj ke sas kerdo andar kaśt. 

---

E paramići la dizaqi katar e Loli Phabaj

O zorǎripen romano katar o Trïmpoaiele si prinʒardo le manuśenθar le thanesqe le anaveça e Diz katar e Loli Phabaj, haj trujal laθe khuvde pen but paramićǎ haj leʒende. 

O anav avel katar e forma le plajesqi kodole thanesqi, rotundo, ući, thuli, sar jekh phabaj. Ol manuśa kathar pakǎjle savorri vremǎ ke o plaj si ćućo andral haj ke garavel andral jekh diz xoraxani bute barvalimatença, haj vi jekh guruvorro somnakutno. Ama savorre kadala si phandle jekhe phare armanǎça, kadja kaj kodola save troman te ʒan te roden kadala barvalimata, vaj dilǎjlǒn, vaj si ingerde nasul duhojenθar and-ol xïvǎ axorrutne, bi te maj daśtin te bolden pen parpale. 

---

Jekhutne eksperience kaj ʒives len 

San paśa e Zlatna, jekh foro tikno kaj si paśa o drom o oprutno le Xarrǎqo le Ampojesqo. Si jekh śejutnipen jekhutno te dikhes thana śukar, khera tradicionalo, manuśa laćhe haj śukar. 

Arakhesa jekh natura but śukar, defileojença, kejença, peśterença, platovoja karstiko haj izvoroja paněsqe. Daśtis te alosarel ol Klidina le Feneśosqe, ol Kalkaroja katar e Xarr e Tikni, o Barr Bulbući, o Podo Naturalo katar e Xarr le Pustiaqi vaj e Pojana le Narćisença katar e Negrileasa.  Orkaj ʒasa, lośares tut katar ol thana but śukar save dikhesa len.