E khangeri reformime andar e Saćiova

Kana roden e paramići le Somnale Ladislauosqi, atunći ćaćes kames te arese vi k-e khangeri reformime andar e Saćjova, o źudeco Kovasna. E khangeri si ande jekh than sunesqo, haj laqo vazdipen si andar ol śelberśa XVII haj XVIII, garavel kotora freskaqe arakhle maj akana haj jekh but kuć tavano kasetime, piktime and-o berś 1761. 

E piktura duvaresqi arakhli kathe si ʒal but laćhes and-ol temi ikonografiaqe medievalo magǎro, kathe das duma anda e paramići le Somnale Ladislauosqi, e sćena Gelimasqi pal-o kumano  haj o sikavipen le sastǎrimasqo le Somnale Elisabetaqo. 

Vi kana akana e khangeri si and-o palemkeripen, kaj avela ʒi and-o berś 2026, meritil te dikhen o than, sosqe inkǎl o tikno gav zinzǒn veśa purane biazbajle haj, paśal, si vi o Mestekäniśo katar ol Reći, aria naturalo brakhǎrdi kaj dela tut jekh dikhipen kaj ći bistaresa les! 

---

E paramići le thanesqi

O gav Saćjova si lipardo jekhtovar and-ol xramosarimata and-o berś 1567 tala o anav Zachwa. Paś-o gav, pe jekh andar ol ućimata le plajenqe, sas varekana jekh diz - śaj ke sas kerdi and-o śelberś XIII haj savi sas andar ol zorǎrimata frontieraqe – savenqe aćhilimata daśtin te maj aven dikhle. E tradiția thanesqi vakerdi inkerel ʒivdo o lipasipen le dizaqo Saćjova, ol phure le gavesqe pheindoj ke „… paś-e diz zinzǒnas bare veśa”. 

E khangeri baroko reformime andar o gav sas vazdini and-o śelberś XVIII p-o than haj śaj ke p-e fundacia jekhe kapelaqi gotiko kerdi varekana and-o śelberś XIV. Sar si ages e khangeri si kadǎ de maśkar ol berśa 1818-1827. Atunći sas dino tele o sanktuaro medievalo, ande savesqo than vazdinǎs pes and-o berś 1824 o turno haj e nava la khangerǎqi sas buxlǎdi haj sas vazdino o giripen dinkǎl o sudo. 

---

O sikavipen la paramićaqo le Somnale Ladislauosqo 

E baxt le tikne gavesqi te sikavel pes palem, and-ol jakha le artaqe istorićenqe haj kodolenqe haj si cïrdine katar o barvalipen kulturalo, avilǎs and-o berś 2000 kana o Jánó Mihály, prinʒardo istoriko artaqo haj o Kiss Lóránd, palemkeritori spećializime and-ol bukǎ barvalimasqe andar e Transilvania, ćhindǎs jekh kotor duvaresqo kaj te  ankalavel e freska garadi tal-ol stratoja jekh pala aver tenkujalaqe haj varosqe. E duvaresqi piktura arakhli atunći sas sar and-e ikonografia medievalo ungriko, e prinʒardi tema la paramićaqi le Somnale Ladislauosqi, e sćena Urmăririi cumanului Gelimasqi pal-o kumano haj jekh dikhipen sastǎrimasqo le Somnale Elisabetaqo. Kerde and-e tehnika fresko, pakǎl pes ke ol duj sćeni sas piktime varekana and-o śelberś XIV.

---

Korkorutne eksperience

Na dur le gavesθar, and-e komuna Reći, si jekh peisaźo andar jekh piesa ćehoviano – jekh but śukar veś mestećeněnqo. O mestekäniśo katar o Reći haj ol Lenǎ katar o Ozun-Sïntjonlunka si thana brakhǎde kaj, paśa ol śukar mestećenǎ, arakhas vi śukar bukǎ phuvǎqe: ćikaqe thana haj duni andar kiśaj loli. Kathe, o turismo barǒl, aba si thana sojimasqe but kuć haj daśtin te xan and-o thana but śukar.