Areslo and-o than katar ol pogǎ le Plajnenqo Śureanu, paśa o Kuʒir, daśtis te beśes k-i Taria, I lokaliteta kaj barlvardǎs o manuśenqi historia maśkar ol palorrǎ phuvesqe xramosarde mijença berśa anglal le Hristososθar.
Maj opre, o gav kaj anavarelas pes Ćioara ʒi kana o reʒimo komunisto paruvdǎs lesqo anav and-o Saliśtea, p-o dumo jekhe plajnesqe, dikhes jekh khangeri kaśtesqi, kaj fal ke inkǎrdǎs pes miśto anglal o vaxtesθe.
Sas vazdini and-o berś 1798, vorto and-o gav kaj o kalugaro Sofronie andǎs jekh ćingar andar o inkǎripen le pakipnasqe lili katar ol phure dada le rumunienqo. Pala kadaja, ol ortodoksea lelas o prinʒaripen katar I Kurtea katar I Viena le isipnasqe legalo andar lenqi Khangeri.
Ages, o but phurano svunto thanorro, thaj vi I trojca andar o pronaoso, ćindi kaśtesʒe le rozetença p-ol dumorre, anen marturja andar I arta la ćinipnasqi le kaśtesqi andar I Transilvania. Jekh xarni historikano nakhavipen
O edifićio ekleziastiko si vazdino andar elementurea le avere duj khangerǎ, kodoja le skitosqo ”Afteja” andar o Plajśoru le Ćioaraqi kaj sas pheravdi duj var, o jekhto var and-o berś 1757, haj palal and-o berś 1788, thaj vi andar I khangeri le gavesqi kaj sas o Arkiśo Rumunikano.
O maśkar la inkǎripnasqi rumunikani, o thanorro andar o Plaiśoro la Ćioaraqi andinǎs pala pesθe o xalipen le xulajmasqi poltikani, kadja ke nakhlǎs andar bute pheravimata. O jekhto var, kadava sas pheravdo maśkar o berś 1757, tha sas palem vazdino sigo pala sar phenel o klopoto dino la manastiraqi and-o berś 1763.
And-o berś 1788 o svunto thanorro manastiresqo sas palem pheravdo, tha le materialoça lilo kadalesθar, k-o agor le XVIII-to śelberśesqo vazdinǎs pes and-o phurano ćimitiro I akanutni khangeri kaśtesqi.
But kuće komorea
I pisania telal le ikoanaθar le hrameça sikavel amenqe I buki ke o fruntario sas zugravime and-o vaxt le thagarnesqo Franćiskus.
P-ol thagarne udara si o sikavipen la Blagovośteniaqo, kerdini katar o Simion Zugravo katar o Laz, and-i berś 1830, o ćhon le juniosqe. Jekh var le lilença, sas andine kathe katar o Plajśor vi bukǎ rangǎrde, sar si I friza le apostolenqe thaj ol thagarne ikoane andar o berś 1770. Maj but, sa and-i śkola katar o Laz, maj arakhen pen kathe vi ol ikoane andar ol berśa 1860, 1870 xramome katar o Toma thaj o Sima Zugrav.
And-o pronaoso la khangerǎqi sas andini vi jekh trojca ćindi kaśtesqi le rozetença thaj nervurea and-i dori, voj thovindoj marturja andar I arta la ćinipnasqi la kaśtesqi, kaça sasas śukarǎrdo vi o svunto thanorro andar o Plajśor.
Korkorrutne eksperience
Beś-tuqe cira and-i vatra amare phure dadenqo Saliśtea, sosqe si jekh than pherdo historiaθar, saves si te rodes les. Kathe sas arakhle vestiʒie daćike kaj sikaven ke and-o kadava than beśelas pes duje śelberśença maj anglal le Hrostososθar. O arakhajpen sas and-o berś 1820, atunći kana andinǎs pes k-i dud jekh tezauro kerdino andar jekh plaka, jekh źanźir thaj duj kolierea, sea ruputnasθar thaj save ages si k-o Muzeo la Artaqi andar I Viena.
Sigo paśa I khangeri si o Kher Barksay, jekh monumento historikano kaj si andar o maśkar le XVIII-to śelberśesqo, akana isindoj o sedio la Primariaqi la komunaki Saliśtea.
Haj ke sa san kathe, phenas tuqe te maj ʒas vi k-o sito arxeologiko katar I Tartarja, kaj arakhlǎs pen ol palorrǎ phuvǎqe xramosarde, kaj sikaven o beśipen andar kadala thana and-o berś 5500 a.Hr.
Linko kopiime! 
Ʒa maj dur le Google
