E Mänästiră „Ol Somnal Trin Jerarhă”, Jaśi, IS

Monumento kaj na maj si avere thanesθe, E Mänästirǎ ol Somnal Trin Jerarhǎ si ćak and-o maśkar le Bare Forosqo Jaśi, p-o bulevardo o Śtefan o Baro, kaj bućholas anglal e Rajikani Ulica. Si jekh andar ol maj śukar haj ol maj bare monumentoja artaqe feudalo andar amaro them, śaj ke vi andar sǎ e lumǎ. 

Kamindoj te kerel jekh baro vazdipen, kaj te na maj avel aver and-e Moldova, o vojevodo Vasile Lupu kerdǎs, maśkar ol berśa 1637 haj 1639, e mänästirǎ kaj sikavel pesqo kamipen karing e lumǎ bizantino. O ansamblo sas kerdo andar e khangeri, e sala gotiko, haj și andar ol khera le bare manuśenqe la mänästirǎqe, e klopotnica haj e tiparnica.

Berśenθar ʒi akana, o komplekso la mänästirǎqo nakhlǎs andar maj but pharimata. Maśkar ol berśa 1882-1904, sas palem kerdo tala o arhitekto franćezo André Lecomte du Noüy. Andar ol purane vazdimata maj aćhile ʒi ages e khangeri haj e sala gotiko. Kathe si ćhute ol kokale le familiaqe le vazditoresqe haj le xulajenqe Dimitrie Kantemir haj Aleksandru Joan Kuza, o jekhto xulaj le Jekhune Thagarimatenqo.

K-e Mänästirǎ Trin Jerarhǎ, ćentro kulturaqo la Moldovaqo, o mitropolito Varlaam, jekh baro gogǎlo manuś, kamlǎs te kerel jekh śkoala haj jekh tipografia, anda lila and-e lahïkani ćhib. Jekh andar ol maj śerutne lila ankalavde sas e Pravila le Vasilosqi Lupu, o jekhto kidipen krisěnqo la Moldovaqo, haj and-o berś 1634, sas kerdi e Akademia Vasiliano, śkoala opruni kaj sas la sedio and-e khangeri Trin Jerarhǎ. 

---

Xarno istoriko rodinipen

And-e phari istoria la Moldovaqi medievalo, pala ol laćhe berśa le xulajimasqe le vojevozǎnqe sar si o Śtefan o Baro haj o Petru Rareś, e kultura haj e ćivilizacia beśle p-o than paśe de jekh śelberś. Po laćho fal akana o xulajipen le Vasilesqo Lupu, kaj, ke sas les jekh baro barvalipen, kerdǎs maj but politiko haj reliʒioso afaćeroja and-o kotorthane.

E khangeri nakhlǎs andar berśa phare, ke sas ćorrdi haj phaberdi dujvar and-o śelberś XVII, haj vi zorales rimosardi katar maj but izdrajimata and-o śelberś XVIII haj k-o astaripen le śelberśesqo XIX. Kadja ke, andar o berś 1882 astarel pes o palem laćharipen la khangerǎqo, haj o palem uźipen laqo sas and-o berś 1904, kana sas thagar o Karol o jekhto.

Meritil te areses k-o Jaśi, feri kathe arakhesa jekh khangeri - śkoala pherdi xakǎrimaça istoriaqo haj ogesqo sar si kodoja andar o maśkar la Moldovaqo!

---

Korkorutne eksperience

Haj ke sǎ areslǎn k-o Jaśi, phenas tuqe te dikhes vi aver śukar thana turistiko, kaj si and-o foro la Moldovaqo. 

E Katedrala Mitropolitano, e Bar botaniko Anastasie Fätu haj e Rïpa Źïlto vaj e esplanada Elisabeta si thana kaj trebal te dikhes len. 

Sa kadja, kana plaćal tut but e kultura, daśtis te aćhes vi k-o Tǎtro Themutno o Vasile Aleksandri, k-o Palato la Kulturaqo vaj k-o Tikno Kherorro le Jonosqo Krǎngä.