E Diz Sarmizegetusa Regia – E X-to Terasa

Jekh rodinipen k-e Sarmizegetusa Regia ingerel tut lokhes p-o than le maj bare bukǎnqo haj le emocienqo but zorale. San kathe, and-o but baro kher le thagarenqo daćǎ, o śerutno ćentro politiko, militaro, ekonomiko haj reliʒioso la Daćiaqo. Śaj ke e Sarmizegetusa Regia si o than kodole „Somnale Plajesqo” (Kōgaionon) pa savesθe phenelas o Strabon, k-o astaripen le I-tone śeliberśesqo palal o Hristos.

O sfïnto than le Samizegetusaqo Regia si e maj śukar rig le sitosqi, haj sikavel e arhitektura reliʒioso but bari, sar sas k-o maj ućo nivelo le ćivilizaciaqo daćiko. Ol rodinimata arheoloʒiko ingerde k-o arakhipen jekhe but bare kompleksosqo arhitektoniko kerdo andar oxto temploja, jekh altari but baro, jekh drom phirimasqo, haj vi instalacie vaś o pani. Ol vazdimata kultosqe si thode p-e trin bare terase artifićialo: e IX-to, e X-to haj e XI-to.

P-e X-to terasa sas arakhle ol urme duje templojenqe, vazdine ande verver faze. Andar e struktura le vazdimasqi kerdo k-o astaripen, maj aćhile and-o purano than numaj cïra kotora andar kalkaro. Maj palal, ol daćǎ vazdine jekh nevo templo, savesqo plano sas les maj but de śtar śiroja po deśe plintenqe, baze koloanenqe haj kapiteloja andar andezito. Kadava templo sas o maj baro andar sǎ e Daćia, haj sas peravdo kana sas ol marimata le romanença, katar o astaripen le II-tone śeliberśesqo palal o Hristos. 

Ages, ol peravimata katar e Sarmizegetusa Regia cïrden manuśen andar savorre thana, haj si sikavimata but bare le śukarimasqe haj le barimasqe le kulturaqe haj le ćivilizaciaqe daćiko. 

---

Bukǎ arhitekturalo
O baro templo andar andezito de p-e X-to terasa sas les kam 1.200 mp. Ol arheoloʒǎ arakhle in situ 33 plinte haj, jekh cïra maj dur, jekh baza koloanenqi.

Ol bukǎ arhitektoniko andar e struktura le templosqi dikhǒn pand-o baripen. Kadja, ol plinte si len o diametro maj bare desar 2 metrǎ, o thulipen de 0,35 metrǎ, haj si maj phare desar 2 tone. Ol tamburǎ si len kam 1 metro ućipen haj phare kam de jekh tona. 

And-e rig d-and-o nordo le X-to terasaqo arkhlǎs pes trin turnoja zidojença andar blokoja formença. Jekh zido xulavelas e X-to haj e XI-to terasa. 

---

Kuć bukǎ

Maśkar ol peravimata arakhle k-e Grädiśtea le Plajesqi si vi e matrica andar bronzo, jekh buki but kuć andar o artistiko haj o tehniko dikhipen, jekhutni and-e Daćia haj na numaj kathe. 

Phenel pes ke kadaja sas jekhe biźutieresqi, haj sas labǎrdi k-e Sarmizegetusa Regia and-e dujto rig le I-tone śeliberśesqi palal o Hristos, kaś te kerel dekoraciune and-o reliefo andar kuć materialoja vaj bronzo. 

Ol sikavimata de p-e matrica si kerfe and-o negativo, haj sikaven na maj cïra de 78 ʒivutre ćaće haj but śukar.

Akana daśtis te dikhes vi tu kadaja but śukar buki k-o Muzeo le Ćivilizaciaqo Daćiko haj Romano andar e Deva.

---

Jekhutne bukǎ kaj ʒives len

And-ol Plaja la Oräśtiaqe arakhesa ande savorre thana peravimata daćiko. Vaś o astaripen, phenas tuqe te ʒas te dikhes ol Parne Muja, kaj si paśe varesave kilometrojenθar katar e Sarmizegetusa Regia. Kathe arakhle pes vazdimata kultorsqe, khera, atelieroja butǎrnenqe, ama vi kondukte andar tuboja terakotaqe vaś o inkeripen haj o dinipen maj dur le paněsqo. Andar o drom źudeceano DJ705A, uśtesa kam 30 minutoja pe jekh drom andar o veś, haj o drom na-j kadja de pharo. 

Kana areslǎn and-o Kosteśti, ʒa p-o drom karing e diz Kosteśti-Ćetäcuie, o maj purano zorǎripen andar ol Plaja le Oräśtiaqe, pa savesθe phenel pes ke sas e jekhto kapitala le thagarimasqi daćiko kerdo katar o Burebista.  

Daśtis te uśtes pala kadaja k-e diz Kosteśti-Blidaru, ama numaj kana san xurǎvdo sar trebul vaś o phiripen p-ol plaja, pe jekh drom maj pharo, p-e saveste na trebul te ʒas ivenθe.