O kastro romano katar o Titești

Pe granica naturalo la provinćiaqi Daćia Telutni, sikavdi katar o pani Olt, o Kastro romano katar o Titeśti sas jekh andar ol punktoja neve arakhimasqe, and-o sistemo romano le zorǎrimatenqo. Śaj ke sas vazdino and-o II-to śeliberś palal o Hristos, kana sas thagar o Hadrian.

O rolo kadale zorǎrimasqo sas te brakhel o dromorro katar ʒalas pes andre, savo ʒalas maj dural le Masivosθar Kozia pande rig d-and-o esto haj te dikhel maj anglal ol marimata vorta le manuśenqe barbaro. Sa kadja, o kastro katar o Titeśti dikhelas sǎ so phirelas p-o drom karing e Transilvania. 

Ages daśtis te dikhes numaj ol urme le vazdimasqe patrulatero andar barr, ande savǎθe beśenas atunći śela soldacǎ. Dikh trujal tuθe haj zumav te des tut gogi sar sas o ʒivipen la garnizoanaqo romano ande kadava than plajutno! 

---

Xarno istoriko rodinipen

E frontiera militaro romano kerdi p-o dïlgipen le paněsqo Olt bućhol  Limes Alutanus. Kadala sas la zorǎrimata maj bare vaj maj tikne, save sas phandle maśkar jekh drom bute dromorrença karing andral e provinćia Daćia. 

O kastro romano katar o Titeśti arakhelas pes and-o sektoro plajutno le Limesosqo Alutanus, sikavdo pande but zorǎrimata patrulatero, tikne, paśe jekh avrǎθar, haj bi te aven thana ćivilo trujal.

Paśa ol kastroja katar o Rädäćineśti, Bivolari, Rakovica haj Kopäćeni, o zorǎripen katar o Titeśti sas rig andar e linia suplimentaro le arakhimasqi kerdi le romanenθar and-e zervi rig le paněsqi Olt. 

---

Bukǎ arhitekturalo

O andrutno than le zorǎrimasqo katar o Titeśti sas les jekh forma dreptungiularo, haj zinzardǒl pe jekh than de numaj 0,27 ha. O zido de andral sas les jekh thulipen de 1,5 metrǎ haj sas les kile barrutne arakhimasqe andral. Na-s turnoja kolcosqe. 

O kastro sas les numaj duj porte, thode p-ol riga d-and-o esto haj d-and-o vesto. Kadala sas arakhle pinteněnθar barrutne. 

O vazdipen le komandamentosqo (principia) dikhǒl pand-o baripen but tikno, haj lesqe lature si les 7,90 metrǎ, haj 4,00 metrǎ. Ke sas vov kathe kerdǎs o pakǎvipen ke k-o Titeśti beśelas jekh trupa garnizoanaqi unitaro, savǎ sas la komandamento haj laqe stǎgoja. 

---

Jekhutne bukǎ kaj ʒives len

Kana dikhlǎn o kastro romano, ʒa vi k-o Muzeo le gavesqo loviśtǎno andar o Titeśti, kaj śaj te dikhes o than andral jekh kherorro tradicionalo, ama vi jekh stïna tradicionalo loviśtǎno. Sa and-o Titeśti si vi o Limori le Erojenqo andar o Jekhto Maripen Maśkarthemutno (1916-1918), ages monumento istoriko.

Kana xakǎres tut cïrdino le thanenθar pherde garavimata, k-o agor le veśesqo andar o Titeśti arakhesa jekh bloko monolito 12-e truśulença maltezo. 

Sa kadja, and-o śukar haj garavdo Them le Loviśtǎqo si tut but te arakhes. Ol thana si but śukar haj ol purane peravimata aʒukeren tut ande savorre thana. Si o than kaj trebul vaś jekh laćhi vakanca!