E Filatǐn Brïnkovenisko andar e Sïmbäta e Oprutni

E Filatǐn Brïnkovenisko andar e Sïmbäta e Oprutni , kaj si and-o źudeco Braśov, si jekh monumento savo sikavelas maj anglal e vremǎ e maj laćhi le stilosqi arhitekturalo brïnkovenisko and-o Them Rumunikano haj and-ol thana paśal. 

And-o śeliberś XVIII, e filatǐn sas jekh andar ol cïra vazdimata śerutne vaś kadava stilo arhitekturalo saves si les bukǎ xurǎvimasqe bare haj influence otomano haj bizantino. K-o agor le śeliberśesqo sas peravdi, haj pala kadaja sas palem vazdini and-o stilo baroko palutno, ama inkerdǎs ol bukǎ dekorativo andar e purani filatǐn. Voj del vi ages jekh dikhipen and-o nakhipen istoriko haj kulturalo le thanesqo. 

E Filatǐn sas vazdini ande jekhto paś le śeliberśesqi XVIII, kana sas voievodo o Konstantin Brïnkoveanu, xulaj le Themesqo Rumunikano, jekh simbolo le zorǎrimasqo romïnisko haj le arakhimasqo le pakǎimasqo ortodokso. Lesqo xulajpen, savo inkerdǎs maśkar ol berśa 1688 haj 1714, sas sikavdo pesqe kamimasθar te vazdel opre e arta haj e kultura. Inkerdǎs but ke Khangerǎça Ortodokso haj zorǎrdǎs e edukacia reliʒioso. Astardǎs o vazdipen maj bute khangerǎnqo haj mänästirenqo, vi e Mänästirea e Sïmbäta e Oprutni. Lesqo xulajpen agordilo nasul and-o berś 1714, kana sas astardo le otomanenθar haj mudardo pesqe śtare ćhavença, vaś ke na kamlǎs te paruvdǒl l-o Islamo. 

E Filatǐn Brïnkovenisko sas martoro, but śeliberśa, k-ol bukǎ save kerdile kathe, haj si simbolo kulturalo le thanesqo. Ages voj si laćhardi, ama o lokhipen haj o peisaźo pako andar kadava than, akharel tut te siklǒs haj te godisares tut. Dikh kadava than kaj te dikhes o barvalipen le mośtenirǎqo istoriko le źudecosqi Braśov haj savorre themesqi!

Pala so mulo o Konstantin Brïnkoveanu, o than aresel k-o Dumitru Marku, jekh butǎrno sibiano, haj k-o agor le śeliberśesqo XVIII si peravdo sǎ, sar buki arakhimasqi militaro. Ol pivnice si ol korkorre kaj maj inkerde pen ʒi ages andar o vazdipen katar o astaripen. 

O bano o Grigore Brïnkoveanu kerel palem e purani mośia and-o śeliberś XIX, haj vazdel kathe jekh ansamblo kerdo andar e filatǐn and-o stilo baroko palutno, vazdimata administrativo, jekh fabrika koniakosqi, duj asǎva haj barǎ. Kana avilǎs e reforma agraro andar o berś 1922, o than aresel k-e Mitropolia andar o Sibio, haj k-o 24 iunio 1925 si putardo kathe jekh ćentro vaś ol artiśtǎ haj ol xramosarne, haj aćhel kadja vaś but deśa śeliberśa. Pala o agoripen le bare marimatenqo si paruvdo and-e śkola primaro. 

Kana aresen kathe, o phiripen si sasto numaj kana si pherdo jekhe popasosθar k-e Mänästirea Brïnkoveanu katar e Sïmbäta e Oprutni. E mänästirea sas vazdini sa katar o Konstantin Brïnkoveanu haj si jekh simbolo le identitetaqo themutni haj le giesqi kodolenqi kothar. Peravdi sǎ and-o berś 1785 k-e porunka le Barǎqi katar e Viena, voj sas nevǎrdi d-andar o berś 1926.

Ol phirutne arakhena kathe jekh than kaj te godisaren pen but miśto, jekh altaro and-o veś, kaj keren pen sluźbe avri, and-o maśkar la naturaqo. Ages, kathe si vi e  „Akademia katar e Sïmbäta”, jekh ćentro vaś o pakǎipen kreśtino, arta, ʒanglipen haj kultura, kaj kerel konferince, kongresoja haj simpozionoja tematikaça teoloʒiko.