E Filatǐn Beldy Ladislau andar e Budila

Numaj 18 kilometrojenθar katar o Braśov, e Filatǐn Beldy Ladislau andar e Budila si jekh mandin le epokenqi nakhle. E arhitektura la facadaqi le vazdimasqi uimiel tut pande forma le rozalitosqi maśkarutno, inkerdo śove koloanenθar bare, savo putardǒl ande jekh balkono ućo trujardo grilaźojenθar andar sastri forźime, bukǎnça kuć. 

Vazdini and-o berś 1731 katar o grofo Béldy László, o nepoto le Béldyosqo Pál, e filatǐn inke inkerel puranimata varesave epokenqe de maj anglal, kaj o mobilieri haj o dekoro but śukar sas semnoja le barimasqe le famillienqe save beśenas kathe. Ol udara but miśto skulptime, o plafono kaśtukano haj o śemineo andar o holo katar o parteri phenen pa o barvalipen le nakhimasqo haj keren tut te kames te ʒas palem and-e vremǎ. 

And-ol śeliberśa, e filatǐn sas o phenipen jekhe paruvimasqo but śerutno. Sas vazdino haj nevǎrdo, haj lilǎs rig sode sas kathe, bute evenimentojenθe istoriko but śerutne. So sikavel e arhitektura le filatǐnaqi dikhlǎs pes ćak katar o ćineaśtǎ. And-o berś 1983, kathe sas filmime varesave kadroja vaś o filmo „Ćaćipen and-ol źanźira”. Ages, k-e filatǐn si e administracia la komunaqi Budila, haj del jekh dikhipen jekhutno opral sar e istoria haj o nevipen ʒiven miśto khethanes.

Maj anglal, kathe sas jekh diz savi sas peravdi and-o berś 1612, haj pala kadaja sas palem vazdini haj kerdili o kher le Béldiesqo Pál, o prǎphuro kodolesqo savo, jekh śeliberś maj palal, vazdinǎs e filatǐn kaj dikhes la ages.

Sode beślǎs o Béldi Pál k-e diz, na sas paćǎ, ama but marimata maśkar ol mośie. Atunći kana o Mikes Kelemen bićhaldǎs pesqe trupe te len e diz Budila, o Béldi Pál trebuisajlǎs te telǎrel, haj kaś te xoxavel le duśmanen, kadava thodǎs boldine ol petala le grastesqe, kadja kaj te na xakǎren ol duśmanǎ karing naślǎs. Kadaja buki xolǎsarǎs zorales le Mikes Kelemen, haj kerdǎs les te peravel e diz sǎ, ʒi tele. 

Phenel pes ke e diz andar e Budila sas phandli le dizaça andar o Braśovo pande maj but tuneloja tal-e phuv save inkerde pen ʒi ages, haj si numaj varesave metrojenθar tal-o than kaj si e śkola. 

Palem vazdini karing o agor le śeliberśesqo XIX haj o astaripen le śeliberśesqo XX, e filatǐn sikavel jekh facada klasićisto, pe savǎθe dikhlǒn varesave koloane, varesave profilaturenqe k-ol felǎstrina, haj vi vareve niśenqe statuetença avrǎl. Śaj te dikhel pes vi jekh frontono stukaturaça and-o reliefo, haj vi ol blazonoja heraldiko nobiliaro le familiaqe, inekrde duje rampancenθar. 

O vazdipen si les jekh karaktero baro haj jekh struktura simetriko, kerdi andar jekh bloko ćentralo duje etaźença, haj si arakhlo k-o parteri katar ol riga lateralo le vazdimasqe. 

K-o etaźo, śaj te dikhel pes jekh balkono putardo, inkerdo pe śov koloane, duj felǎstrina semićirkularo haj jekh udar putaren pen karing kadava. Ćak opral o ʒaben avri p-e terasa si e stema dublo Béldi-Sigmond. 

K-e komuna Budila inkeren pen varesave evenimentoja ande fiesavo berś savenθe daśtis te les rig. O jekhto de p-e lista si o Festivalo le Maskenqo, savo inkerel and-o ćhon februarie, and-o plautno ges le angla o Posto le Patragǎqo, haj pala kadaja, and-o palutno ges kurkesqo andar o ćhon maj si o Festivalo le gilǎnqo fanfaraqe „O Buźoro". Kana si e Patragi haj o Kräćiuno inkeren pen baloja, haj and-o jekhto ges kurkesqo andar e oktombra inkerel pes vi o Ges la komunaqo Budila. 

Paśe maj daśtis te arakhes vi e Filatǐn Béldi Ferenc, haj vi e Khangeri Ortodokso Purani „O Sfïnto Nikolae", phendi monumento istoriko.