Arakhen o źudeco Botośani, jekh barvalipen tradicienqo haj istoriaqo andar o nord-esto la Romïniaqo. Kadava than, dikhimatença but verver, kaθar ol Plaja le Sävenenqo k-o Vazi la Moldovaqo, del pes barikano jekhe barvalomaça xamasqo verver haj baro. O xaben le thanesqo, jekh xamipen gustojenqo ćaće, jekh khuvipen perkekto maśkar e tradicia haj o nevipen.
O Botośanǒ si prinʒardo vaś lesqe bukǎ tradicionalo, haj ol kirala si ol maj but bukǎ ćaćǎrde le thanesqe. Kadala si kerde maśkar ol bukǎ kerde andar thud guruvano, haj o maj śerutno si o Kaśkavalo kaθar o Säveni, arakhlo k-o europǎno nivelo, jekh simbolo le barimasqo pa sar kerel pes o xaben ande kadava than.
Ol butǎrne si ande maj but gava, ande savorro źudeco, and-o Vläsineśti, Säveni haj and-e Kocuśka. Jekh aver butǎrno d-ando nordo le źudecosqo, andar o Pältiniś, si o Suhardo. Savorre kadale butǎrnenθe daśtil pes te keren pen kidimata kaj te ʒan te dikhen, te phenen maj anglal, haj te aven te dikhen sar keren pen ol bukǎ, haj vi te xan andar ol maj laćhe kirala.
Ol goja si e dujto e maj prinʒardi buki, so sikavel e istoria le thanesqi, haj vi rig andar e kultura, vaj kodoja d-ande rig le evreenqi haj le armenenqi save beśle kathe, maśkar recete purane, ʒeneracie masarěnqe haj manuśa kaj keren goja haj save si prinʒarde. Daśtil pes te keren pen vizite xamaça k-e Karmanʒeria o Steźaro haj k-o butǎrno andar o Oräśeni, K-o Kätälin.
Paśa kadala, o than si but marikano anda ol but bukǎ so sikaven o barvalipen kulturalo le manuśenqo kaj beśen kathe: kaθar e tokitura, ʒi k-ol sarmale moldovenicko, kaj bućhon vi galuśte d-and-o than la Bukovinaqo. But śerutne si vi ol guglimata ćaće andar kadava than.
E Koliva, jekh deserto simboliko, si la jekh rolo śerutno and-o xaben le thanesqo. Kadava xaben, kerdo andar jekh xamipen givesqo kiravdo, thud, cukuro, akhorra xurdǎrde, vanilia haj skorciśoara, na-i numaj vareso guglo, ama vi jekh buki śerutni and-ol ritualoja haj ol reliʒioso baregesa. Fiesavo paso la recetaqo, kaθar o kiravipen le givesqo, ʒi k-o pekipen o agorutno, si kerdo atenciaça haj pakǎjmaça vaś e tradicia.
Haj pa o but laćho Kozonako Rajkano, jekh buki tradicionalo ćaćǎrdi, daśtil pes te phenel pes but bukǎ. Si les jekh receta savi khuvel ol gustoja haj ol ćaće tradicie, haj o sekreto le kerimasqo kadalesqo phenas les vi tumenqe maj tele. Haj te keras les!
Astaras le śerutne ingredientojença, maj miśto si te aven but laćhe: arro parno givesqo bi te aven les laćhǎrimata ande lesθe, anre line le kaxněnθar d-ande bar, unto, thud gurumnǎqo, smïntïna, ulejo kaθar e lulugi le khamesqi, droźdia, cukuro, mieźo akhorresqo, rahato haj drakh śuki. Haj vi kakawa, vaś jekh sung verver.
Vaś o astaripen, savorre ingredientoja trebul te aven ande k-o tatipen la kameraqo kam 8 ćeasojença maj anglal. Kadja, von khuvena pen but śukar and-o manro. Xamias o manro kamipnaça haj aʒukeras ʒi kana zinzǒl haj kerdǒl dujvar de baro, haj mukhas les te phukǒl ande jekh than tato. Kana vov phukǒl, ame keras o pherdipen le akhorrenqo haj xamias o mieźo le akhorresqo śuko tradicionalo, jekhe gustoça zoralo haj but laćho, le rahatoça haj le śuke drakhaça.
Haj te ćhudas kadala mandina ande amare manresθe, haj keras amen gata vaś jekh kozonako sar and-ol paramićǎ. Kana o manro si gata, xulavas les, zinzaras les miśto haj ćhudas pe lesθe but andar o pherdipen kerdo. Pala kadaja, lokhes, boldas o manro haj khuvas les śukar. Ol kozonakǎ thol pen and-ol tave haj si mukhle te maj barǒn ʒi kana pherena e tava. O avutno paso, o pekipen, paruvel o kozonako ande vareso but śukar haj somnakutno, haj si les jekh koźa śuki haj andra si pako haj sungal but śukar.
Kamas kaj kadaja receta te anel tumenqe lośalipen haj te ćajlǒl tumen but!
Kana dikhen maj but o Botośani, daśtisa te les rig k-ol evenimentoja kulturalo haj festivaloja le thanesqe, kaj daśtin te xan andar ol xamata tradicionalo haj daśtin te siklǒn pa e arta le xamasqi d-ande kadava than. Kadava phiripen xamasqo sikavela na numaj ol sunga haj ol gustoja le thanesqe, ta vi ol paramićǎ haj ol tradicie save kerde len kadja.
Varesode ćaćǎrde bukǎ tradicionalo:
Kana dikhen maj but o Botośani, daśtisa te les rig k-ol evenimentoja kulturalo haj festivaloja le thanesqe, kaj daśtin te xan andar ol xamata tradicionalo haj daśtin te siklǒn pa e arta le xamasqi d-ande kadava than. Kadava phiripen xamasqo sikavela na numaj ol sunga haj ol gustoja le thanesqe, ta vi ol paramićǎ haj ol tradicie save kerde len kadja.
- Śut trandafirenqo, dulćeaca trandafirenqi haj siropo trandafirenqo „I maj laćhi buki la Mihaelaqi”
- Kozonako Rajkano, Poale-n brïw haj turte Moldovenicko - Kozonako Rajkano
- Tradicionalo Kaśkavalo - Vläsie Company Vläsineśti
- Urda gugli, smïntïna, telemeawa guruvani, kaśkavalo Suhardo - Suhardo Pältiniś
- Kaśkavalo, kiral xamime, kaśo, urda – Viofanny Säveni
- Kaśkavalo– Lelica
- Kaśkavalo– Genys
- Pastrama andar mas balano, ćeafa thuvǎrdi, muśkio file, pastrama guruvorresqi, goja thuvǎrde – Î.I. Tatarćiuk Botośani
- E rakia le khivǎvenqi kaθar o Rädeni - Vasile Ćiobanu
Savorre kadala bukǎ tradicionalo daśtis te xas len haj te kines len k-ol diza haj ol evenimentoja xamasqe and-o źudeco Botośani:
- E Diz d-and-o agor le kurkesqo - Buki d-and-o Botośani - BOTOŚANI - diz kerdi kam kana si paśe o Ges themutno le bukǎnqo agroalimentaro romïnicko
- E Diz agro-zoo Popäuci – diz kerdi ande fiesavo berś kaθar e Staciunea le rodinimasqi Popäuci haj e Asoćiacia le Barǎrnenqi Plantenqe Tehniko haj e Direkcia Agrikolo
- O Festivalo le Molǎqo Vläsineśti
- O Baroges le mustosqo k-o Konako Zäićeśti
- O Festivalo la mariklenqo kaθar o Stäwćeni
- O Baroges la siraqo Kopäläw.
Recenzie