E Khangeri Romano-Katoliko andar e Kïrca

Maśkar ol gava kaj si and-e Depresiunǎ le Ćukosqi, andar o zudeco Hargita, si vi e Kïrca, jekh śukar gav dromença haj kherença uźe, manuśença ilale haj arhitekturaqe monumentojença but śukar. Andar sa kadala maj śukar si e khangeri romano-katoliko. Kadaja sas kerdi ande jekhto paś le śelberśesqi deśupanʒ and-o stilo gotiko paluno, haj voj si brakhǎrdi katar jekh zorǎripen ćirkularo, barresθar, kaj trujarel e khangeri. Ama, phenel pes ke anglal kadava vazdipen sas jekh khangeri kerdi and-o stilo romaniko. 

---

Xarno istoriko rodinipen

E khangeri Romano-Katoliko „O Sutipen le Devlesqe Dajaqo” andar e Kïrca si jekh istoriko monumento, kerdo maśkar ol berśa 1444-1720 and-o stil gotiko paluno, pherǎrdo jekhe navaça lateralo and-o berś 1796, kerdi andar nava la aksaça E-V, sanktuaroça karing o nordo, galeriaça suduni, norduni kapela, sacristia andar duj sobe haj jekh uśtǎdi avruni p-e rig suduni kaj daśtis te ʒas karing e tribuna la orgaqi. O koro si les nervurǎ khuvǎrde and-e boltaqe klidina dekorime reliefojença. 

Ke kerde pen but palemvazdimata, ages k-o vazdipen si varesave paruvimata. And-o berś 1796, o vazdipen paruvdilo but. O turno vestuno sas dino tele, vi o vestuno duvar le naososqo haj jekh rig andar o sanktuaro, o naoso la khangerǎqo sar buxlǎrdo vi karing o vesto, haj vi karing o esto, dine pen tele vi e kapela paśuni sudosqi haj e sakristia norduni, haj jekh capela paśuni sas kerdi pe fiesavi rig haj sas kerdi jekh nevi sakristia and-o nordo. 

Daśtis te ʒas and-e bar la khangerǎqi tala jekh turno agorisardo k-o astaripen le śelberśesqo deśuśovto haj kerdo palem and-o berś 1720. 

O zorǎripen la khangerǎqo, zidojença uće de oxto metroja, si les jekh drom brakhimasqo, miśto inkerdo, kaj daśtis te phires pe lesθe ʒi k-o agor vi ages. Kana phires pe kadava drom daśtis te dikhes e khangeri andar verver thana haj kadja kiri eksperienca avela jekh eksperienca but śukar. Katar ol tikne felǎstrina kadale brakhimasqe dromesqe daśtis te dikhes ol śukar thana de paśal kaj trujaren o plaj kaj si o ansamblo zorǎrdo.

O gav Kïrca, lesqe khangerǎça, si, ćaćes, jekh śerutno than khangerikano kaj kampel dikhlo.

 

---

O spećifiko le thanesqo

Vi kana na si lila xramosarde kaj te ćaćaren vorta sar kerdǎs pes o gav, si miśto te phenas ke kadava kerdilo k-o agor le śelberśesqo deśudujto haj o astaripen le śelberśesqo deśutrinto, kana avile ol sekuji and-e Depresiunǎ le Ćukosqi haj kana buxlǎrde pen kadala thana haj kerdile gava. Ama, pala sar phenen ol istorićǎ haj pala ol papalo pokinimata andar ol berśa 1332-1333, daśtias te phenas ćaćes ke o gav Kïrca sasa aba ande kodola berśa, paś-okolaver gava de paśal.

---

Barvalimata but kuć

Maśkar ol maj purane bukǎ andar e khangeri si te phenas pala jekh kristelnica barresqi haj jekh tabernakolo gotiko. Ama sa kadja de śukar si vi o altaro kerdo and-o stilo baroko. Kadava sikavel o ućaripen le Somnale Ćhajerrǎqo Maria k-o devel, ol ikoane le Somnalença Śtefan le Ungariaqo haj o Ladislau I le Ungariaqo ćhute pe jekh rig haj pe aver rig. Si duj altaroja maj but karing e nava haj jekh amvono andar o baroko paluno. O śerutno altaro de akana sas kerdo and-o stilo nevo-gotiko, ande dujto paś le śelberśesqi deśuenǎto.

E orga la khangerǎqi, kaj ʒal vi ages, si ande jekh tribuna ući, śukar laćhardi.