E khangeri Evangeliko Zorărdi Härman

O Them la Bïrsaqo sas, maj but, and-e Maśkaruni Epoka, jekh them na prǎ zoralo militaro. Kadja, trebalas te keren pen bare zorǎrde vazdimata kaj sas, anglunes, brakhimata ćaće anda ol manuśa kathar. And-o gav Localitatea Härman, ages and-o źudeco Braśov, si jekh khangeri zorǎrdi but śukar, kaj sas kerdi andar ol bukǎ pakǎjimasqe, ama sas labǎrdi vi anda militaro bukǎ.

---

Xarno istoriko rodinipen

Ol astarimata le gavesqe si phangle le Kavalerença Teutonǎ kaj sas opre kadaja phuv maśkar ol berśa 1211 haj 1225.

Maśkar ol but monumentoja medievalo śukar, si vi e khangeri-diz andar o Härman, kaj si la bare zidoja, efta brakhimasqe tunurǎ haj o turno klopotnica kaj daśtil te avel dikhlo vi dural. Kadaja Această khangeri-diz si jekh ćaći biźuteria maśkar ol but khangerǎ zorǎrde le saśenqe andar e Transilvania.

E khangeri si andar e jekhto paś le śelberśesqi deśutrin. Varekana bućholas o Somnal Nikolae, e angluni khangeri biserica sas kerdi and-o stilo romaniko ande trin nave, koro haj absida paśćirkularo. Kana des andre, azbal tut o altaro baroko, e orga kaj ʒal vi ages, ol strane andar o deśuoxtoto śelberś haj ol kovoare orientalo kaj si p-ol duvara le korosqe. O turno klopotnica kerdo and-o berś 1300, sas phanglo and-e vestuni rig haj si la 56 de metroja, si o maj ućo turno andar o Them la Bïrsaqo. 

E khangeri inkerdǎs, maj but and-e estuni rig, o dikhipen le purane khangerǎqo trine navença, romanikane stilosqe, andar o deśutrinto śelberś, sikavindoj ke si sar k-e arhitektura ćisterćiano kodole berśenqi. Kadaja buki ćaćarel ke si jekh influenca ćisterćiano la khangerǎqo katar e Kïrca opral o gav Härman, lipardi and-ol lila and-o berś 1240. Ol zorǎrimata, vi ke xasarde penqo skopo marimasqo inke andar o deśueftato śelberś, sas labǎrde pala kodoja anda ćhutimasqe thana, maj but anda ol xamata. Ke parugilo lenqo skopo, ol zorǎrimata sas śukar inkerde haj von vi si ages.

Ages, maśkar laqe zidoja si kerdo jekh than ekspozicionalo etnografiko kaj kidel bukǎ bare istoriaça kaj sas le manuśenqe kathar.

Kana areslǎn maśkar ol zidoja le dizaqe, trebal tut varesode ćasurǎ te phires tut andar sǎ ol garajimata le zorǎrde khangerǎqe andar o Härman, sosqe sarkon paso kerdo kerel tut kurioso. Ćaćes ke ći fala tut nasul!

---

Barvalimata but kuć

E maj śukar buki andar o barvalipen liturʒiko la khangerǎqo si o taxtaj rupesqo sumnajakardo, kaj si dikhlo, andar ol tehnići labǎde, jekh buki ćaći transilväneano andar o deśupanʒto śelberś. Si importanto vi e piktura duvarenqi la kapelaqi, kerdi and-o deśupanʒto śelberś, śukar andar ke inkerdǎs pes but laćhes. Ol maj but dikhimata sikavel o drom kaj del tut o bimerimasqo ʒivipen.

Jekh buki kaj na-i ande aver than katar e khangeri andar o Härman si  ol lavice le ʒuvlǎnqe, kerde and-o berś 1753 haj ćhute and-o maśkar la navaqo. Kadala sas kerde andar beranda bradosqe haj na si len zeja, si kerde anda ol ʒuvlǎ prandeme haj ke si len xurǎjimata śukar, ći trebalas len zeja k-ol skamina.