E Khangeri kaśtukani „O Sfïnto Mućeniko Dimitrie” andar e Larga

E Khangeri le hramoça „O Sfïnto Mućeniko Dimitrie” andar e Larga sikavel but śukar o baripen le artiśtenqo popularo andar o Them le Läpuśosqo.

Laqo puranipen si andar o xramosaripen kaj si opral o udar le girimasqo, savo phenel o berś le nevǎrimasqo, 1802, kana sas o thagar o Franćisk o Jekhto la Austriaqo.

Kire jakha si cïrdine sigo katar o turno-klopotnica, foiśoroça haj balkonoça, opral savo ućǎrel pes o koifo bazaça iktogonalo haj rotundo karing o vïrfo. Zugravǎ prinʒarde xurǎvde lesqe duvara sćenença bibliko haj bukǎ naturaqe. And-o pronaoso daśtis te dikhes jekh Truj Ʒivimasqi, ol śerutne etape le ʒivimasqe le manuśesqe, sikavde pande muja manuśenqe and-o than le spicenqo. Sǎ e piktura si verver, haj sikavdǒl pande dud haj o khuvipen le rangenqo alosarde. 

Haj tu daśtis te dikhes jekh ćaćo barvalipen inkalavdo andar o śukaripen le giesqo maramureśeano! 

---

E piktura andral o sfïnto than sas kerdi katar zugravǎ verver, andar lenθe phenas le Joanos zugrav, o Radu Munteanu andar o Ungureni haj o George Opriś andar e Baia Sprie. O xramosaripen kaj si and-e sćena le thodimasqi p-o truśul phenel ke e piktura de p-e bolta la naososqi haj de p-o fruntari si d-andar o berś 1824. 

Paśa o Truj le Ʒivimasqo, and-o pronaoso maj śaj dikhen pen vi o Ćiklo le Ćhejenqo Gogǎver haj kodova le Ćhejenqo Dile, o Rukh le Ʒivimasqo maśkar o Avraam haj Jsak, haj vi ol Marimata le Jadosqe.

And-o naoso si piktime jekh reʒistro Sfincença beśindoj ande punrenθe, haj vi sćene andar o Nevo Testamento. Ol udara thagarikani na maj si, ama p-ol portaloja kadalenqe si varruime ol muja le Pakǎvnesqo Antonie haj le Sfïntosqo  Eftimie o Baro, opral save si sćene bibliko, phandle maśkar penθe pande angrutstika save phenes ke si jekh lanco. 

Na dur le gavesθar Larga si o Rogoz, kaj daśtis te dikhes e Khangeri kaśtukani „Ol Sfincǎ Arhangelǎ”, o Muzeo Etnografiko „O Kher Läpuśeano” vaj o atelieri le skulptorosqo Nikolae Śerban. Vi k-o Rogoz, haj vi and-e Poiana Botizei, daśtis te arakhes vi izvoare paněsqe mineralo.