Biserica De Lemn „Schimbarea La Față A Domnului” De La Schit Orășeni

E kaśtuni khangeri kaj bućhol „o Paruvipen k-o muj le Devlesqo” si la jekh istoria barvali. Voj si p-o malo la lenǎqo Miletin, haj si andar o Skito Oräreni haj sar si akana inkerdǎs andar o berś 1760, berś ande savesθe o bojeri Jordake Esećesku haj lesqi daj, e Safta, vazdine la and-o than jekhe vazdimasqo maj purano.

Laqi arhitektura moldovenisko de kana sas xulaj o Grigore Gika sikavel e influenca le pustnićenqi ruśǎ kaj aresle ande kadava than. E khangeri si vazdini andar beranda steźarosqe haj si ućhardi śindrilaça, haj o xramosaripen andruno sikavel o berś 1760, kana sas vazdini.

E khangeri si e korkorri kaj bućhol kadja and-o Protopopiato Botośani haj sas varekana skito sihaśtrenqo ruśǎ. Trujal e khangeri si e purani limorlin le skitosqi, kaj soven kam 250 kälugärǎ haj dajorrǎ, ol maj but sas pustnićǎ vaj kaj ande sa lenqo ʒivipen mangenas pes biaćhimasqo.

Vi ke sa si kadja de bari, e khangeri azbal tut ke si sadi haj andar o śukaripen le ćhinde kaśtesqo. Andre si kerdi andar śtar livnǎ, haj ol akolade skulptime le andrune duvaresqe arkadenqe si lokhes dikhimasqe. P-e katapetǎsma, xurǎvdi lulugǎne ornamentojença haj pulberǎ sumnakajesqi, si xramosardo „o Varlaam o monaho, 1614, septembrie”.

And-e khangeri si bukǎ barvale istoriko haj artistiko, sar si jekh ikoana kaj kerel bare bukǎ le Devlesqe Dajorrǎqi haj jekh rakla ande savǎθe si jekh kotor andar ol kokala le Somnale Pakivalesqo Sila. And-e bar le skitosqi si o Muzeo „E Kilia le Pustnićenqi”, ande savesθe si jekh barvalo kidipen raśajikane gadenqo, kädelnice andar rup haj sumnakaj, ikoane andar o śelberś XVIII-lea haj aver bukǎ arakhle and-o podo la khangerǎqo.

And-o komplekso parohialo si o kher parohiala, jekh kaśtuni klopotnica, jekh troica and-o liparipen kodolenqo kaj sar mudarde anda o pakǎjipen, jekh präznikari haj o Kher le akharde manuśenqo „o Somnal Pakivalo Sila”.

Trujal o berś 1800, ande kadava komunitatǎ monahalo beśle e Fevronia, e Sofia haj e Olimpiada Juraśku, ol phenǎ le Mihaj Emineskosqe dajaqe. Ama and-o berś 1814, kadala kamle te ʒan k-e mäsästirǎ Agafton, kaj jekh andar ol phenǎ, e Olimpiada, xuravdǎs pala kodoja ol starecaqe gada. K-o skito Oräśeni sas kälugärime vi ćhajorrǎ andar ol rajikane familii botośänǎno Arapu, Mavromati vaj Foti.

O purano anav le gavesqo, Skito Oräśeni, si ke sas maj but dajorrǎ and-ol palune deśa berśa anglal te kerel pes o gav, haj ke e khangeri sas kerdi sas jekh śerutni buki kaś te zorǎrel o phanglipen ke gavesqo le devlikane bukǎnça. O skito sas prinʒardo „Dajorrǎnqo” vaś ke kathe sas maj but dajorrǎ. Kadja, e khangeri barili na feri sar jekh than mangimasqo, ama si sar jekh simbolo le ogesqe ʒivimasqo khethanes and-o gav Skit Oräśeni.