6-to gin Tradicionale khera andar e lokaliteta Periprava - e familia Ćilibon Ćerasela

O gav Periprava si jekh than aparte, dur katar e ćivilizacia, kaj ʒiven khetanes paradoksalo, o śukaripen thaj e paća le akanutne vaxtenqo paśa’i xolǎme thaj pharo godisaripen le nakhlo vaxtesqe. Jekhe populaciaça de numaj 200 manuśenθar thaj daśtis te areses kathe numaj p-o paj, o gav del tuqe jekh andar ol so maj jekhutne eksperinecie saven daśtis te ʒives len and-e Delta la Dunäraqi.  

Ol dromorra le gavesqe si pustie sosqe marel o kham zoralo pra lenθe, tha lośarel tut o buteder luludǎnθar rangǎrde save barǒn p-o rog e dromesqe. Avindoj andar o tikno porto thaj nakhindoj maśkar o ćentro le gavesqe daśtis te dikhas maj but khera tradicionale save inkeren o spirito thaj e identiteta le thanesqe. Isindoj so maj ćaćes andar e perioada interbeliko, maj sea ol khera andar o gav sas vazdine andar ol materiale save daśtin te aven lile lokhes anda-i natura: stufo thaj kiripićea.  

Periprava si lan vi jekh paro godisaripen: and-e perioada komunisto kathe sasas jkeh bukǎqo lagäro savesθe but politikane maśa mule, but phare sode daśtis te inkǎrel tut o śero. Ol paramićǎ le manuśenqo kaj torturilas thaj le viktiminenqo si vi ages rodine katar ol histtorićǎ thaj arheoloʒǎ. 

K-o inkilstimos le gavesqe zinzǎrel pes o Veś Letea - e so maj phurani rezervacia naturalo andar e Rumunia de-paś 500 ha: jekh veś virʒino rukhença kaj barǒn maśkar ol dune kiśajesqe thaj kaj aven butvar ol but prinʒarde ol veśutne grasta, and-e zona ʒangli sar ”Haśamako Baro”. 

---

Ol ruśǎ lipovenenǎ 

Periprava si jekh andar ol thana andar e Delta kaj si lan e so maj baro gin manuśenθar ruśǎ lipovenenǎ andar sea ol manuśa kathar. Kadava manuśa inkǎren ol aćara, e kultura thaj lenqi ćaći ćhib, isindoj prinʒarde vaś o astaripen le maćhesqo tradicionalo, e arta tekstilo thaj e arhitektura specifikani le khangerenqo lenqo. E pakiv le ruśenqo lipoveneno andar e Rumunia si kreśtino-ortodokso phurano ritosθar, ol sluźbe religioso inkǎren pen and-e khangeri andar o gav and-e slavonikani ćhib, thaj o kalendaro labǎrdo si kodova juliano, dekalime e 13 divesença desar kodova gregoriano. Si tikne ansamblurǎ folkloriko kaj inkǎren thaj sikaven le turisturenqe o porto thaj lenqe tradicionalutne kelimata.  

---

Jekh xarno historikano nakhavipen 

O bukǎqo laäro katar e Periprava sas jekh andar ol so maj nasul thana phandajpnasqo and-e perioada le reʒimosqe komunisto. Andine k-e Periprava andar aver phandakmata andar o them, ol manuśa politikane phandade sasas thovdine te kiden stufo thaj inkǎrde and-e kondicie bi ʒivipnasqo, thaj but andar kadala mule andar o phiravipen ʒungalo vaj andar ol kondicie rimome. O lagäro katar e Periprava aćhǒl jekh simbolo la dukhavipnasqe thaj la represiunǎqe le reʒimosqe komuniso and-e khetanuntni memoria la Rumuniaqi. O Instituto vaś o Rodipen le Komunismosqe Mudarimata kerdǎs ʒi akana jekh nevi kampania vaś o rodipen, arakhajpen thaj te anel parpale ol manuśa politikane mule ande kolonia phandajpnasqo katar e Periprava.