O Kastro Phuvăqo Katar O Mägulići, Igiu

O kastro phuvǎqo katar o Igiu si jekh andar ol vazdimata romano tikne, kaj brakhelas o giripen and-o than sumnakajesqo la provinćiaqo Daćia.

Lesqo thovdipen p-o vïrfo le plajorresqo Mägulići, k-ol 492 metroja, kerelas te avel baro, dikhǒlas śukar ande savorre riga.

Kadava sas kerdo te dikhel o phiravipen le manuśesqo haj le pramakenqo p-o drom karing e Zlatna haj e Rośia Montanä haj te brakhel kadala thana. Katar sas vazdino, katar o zorǎripen dikhelas pes vorta karing e baza leʒionaro katar o Apulum (e Alba Julia kaj si ages), haj si kam k-ol 10 kilometroja.

Jekh lovorro de p-e vremǎ le thagaresqi Markus Aurelius, arakhlo kana sas kerde phuvǎqe rodimata maj akana, sikavel jekh perioada kana śaj ke sas putardo o zorǎripen varekaj maśkar o berś 106 palal o Hristos haj o agor le śelberśesqo II palal o Hristos.

O zorǎripen romano katar o Mägulići, Igiu sas jekh kaj bućholas castellum vaj burgus. Sas stare rigěnça, le kolcojença rotunźime, sas les 50 x 41 metroja. Ol lungo riga sas thovdine karing est-vesto.

O zorǎripen sas kerdo andar valo phuvǎqo, inkerdo ʒi k-o 1,50 metroja haj jekh śanco anglal lesqe riga nordo haj vesto. Daśtilas te ʒal pes andre feri de karing vesto, d-inkǎl okolavera riga, e panta sas but bari.

---

O materialo phuvǎqo arakhlo and-ol rodimata de maj akana si kam feri andar e epoka romano, feri jekh toverorro barresqo preistoriko na si romano. Dikhǒn but sastrune cinti katar ol pojimata, ol ćeramiko kotora vaj jagaqe kotora, jekh stylus (buki savǎça xramosares), jekh keja sastruni, jekh paś andar jekh kat sastruni, ama vi jekh kotor andar jekh aplika aźurime andar bronzo.

O maj śerutno arakhipen si jekh lovorro bronzosqo kaj śaj ke si de kana sas thagar o Markus Aurelius (161-180 palal o Hristos). 

And-ol palune berśa, and-o źudeco Alba sas puterde varesode droma tematiko, jekh lenθar si e Via Auraea - o Drom le Sumnakajesqo Romano, kaj phandel o Apulum (e Alba Julia) katar o Alburnus Maior (e Rośia Montanä). 

Okolaver drom turistiko istorikano si e Via Victrix, kaj keren o planglipen maśkar o Muzeo Prićipia haj e Alba Julia haj o kastro romano katar o Igiu. 

E borna miliaro kaj si p-o plajorro Mägulići sikavel e Gemina Victrix, o drom marśosqo la Leʒiunǎqo XIII Gemina karing e Xarr le Ampojosqi.

Ʒa vi tu pe kadala droma kaj dikhesa kidimata aćhilimatenqe haj monumentoja romanǎ but śukar!