Kana kames te ʒanes maj pala’i arhitekturaθar tradicionalo thaj e ververimaθar kulturalo dino katar kadava drom, nakh thaj dikh e komuna Hogilag, thovdini and-o Podiśo la Transilvaniaqo, and-o źudeco Sibiu, ke granica le źudecoça Mureś. Xramosardi and-ol lila angle and-o berś 1296, e lokaliteta sasas le ververutne komitatenqo, skaminenqo, regiunenqo, plasenqo transilvanikane - ol karakteristike fiesavesqe tipo dormaθar administrativo- teritorialo labǎrdi thaj pala’o tradipen savo sas lan.
O teritorio transilvanikano sasas thovdino telal ol influencenqo jekh pala’avrǎθar le maj bute kulturenqo, buki sikavdo and-o keripen le gavenqo thaj le lokaliteturenqo lesqe, tha’ śerutni vaś o Hogilag si e kolonizarea le sa,enqe transilvanenea save thovdine pen kathe thaj lile ol śerutne zone la komunaqi. Ol elementurǎ karakteristike, saven daśtis te dikhes len vi ages si spećifikane la kulturaqi säsikane andar e zona.
Daśtis te dikhes jekh seria kherenθar arhitekturaça tradicionalo s¨sikani thaj e khangeri andar o ćentro la komunaqi, andre ol khera säsikane si xurǎvde spećifikano thaj daśtis te dikhes ol tradicionale xuravimata. O misal la gospodäriai saves arakhesa les kathe si and-e esenca ”frankisch” andino andar e zona germanikani. Ol paruvimata kadalesqi misalesqi si cïra thaj maj akanaθar.
So daśtis te dikhes interesanto k-o agor le milajesqe and-o Hogilag si ol kulture le tuberozenqe, save astarde te aven barǎrde but anglal katar ol saśǎ andar o bikipen. Ol tuberozea Hogilagosθar si ages jekh ʒiuvindi tradicia, savi lośarel kǒ ilo le sundaleça lenqo but zoralo. Thaj kana daśtis, lośar tut le sundalesθar lenqo k-o agor le milajesqe, k-o Festivalo le Tuberozenqo. Ćaćes ke kamesa te aves palem! Thovipen thaj giravipen
E komuna Hogilag si thovdini and-e nordosqi rig le źudecosqe Sibiu, and-o Podiśo la Transilvaniaqo, p-o ćaćo malo le pajesqe Tïrnava’i Bari.
E komuna si thovdini ke 80 km katar o munićipoi Sibiu thaj ke 2 km katar o foros Dumbräveni, giravipneça vorto andar o DN 14. K-o esto katar o Hogilag thaj k-o jekh durǎripen e 6 km si o gav Valkid.
O reliefo la komunaqi si plajnalo, pantença zinzarde thaj kultivabilea, save si len maśkar lenʒar vazǎ xarne intǎl jekhenqo xara maj tikne. Ol plajna na si dine rigaθe, tha’ phanden pen, kerindoj jekh śiro plajnenθar savo barǒl sa savǎça altitudinaça. Xarno hostorikano mothovipen
Ol so maj phurane xramosaripnasqe lila dokumentarea le lokalitetaqi save sasas khetanes e avere 40 gava transilvanenea le abaciaθar le Kluźesqo thaj le komitatosqe Tïrnava si andar o berś 1296. Ko astaripen le XIV-to śelberś, e komuniteta inklisti andar kadava komitato, isindi thovdini and-o skamin Sigiśoara. And-o berś 1428, Hogilago-Halvelagen si xramosardo sar jekh komuniteta baxtǎrdi p-i thagarutni phuv. E paramići le thanesqi
E tuberoza, originaro andar o Meksiko, sas barǎrdi jekhto var and-e zona katar ol etnićǎ saśǎ. And-o berś 1963, ol rumunurǎ andar o Hogilag astarde te kinen bulbǎ tuberozenθar thaj te keren penqe lenqe kulturǎ. Kathe si o than kaj e luludǎ sas barǎrde jekhto var and-e Rumunia thaj barǒn pen vi ages.
Ages and-e komuna si paś 40 manuśa kaj barǒn tuberozǎ, thaj maj but d’epaś kadalenθar si len plantacie and-o sistemo sigǎrdo, bikinimasqo.
Berś de berś, duj gesa - and-o ćhon augusto, kerel pes and-o gav o ”Barodives le Tuberozenqo”, vaxt kana daśtis te keres jekh phiripen tradino andar e gospodäria le manuśenqe kaj barǒn tuberozǎ.
Linko kopiime! 
Ʒa maj dur le Google
