O baro kronikari o Balázs Orbán phenelas ke „Orkon, kana si and-e Gelinca... te na phirela pe xarr le lenǎqi, na avela les jekh but baro lośalipen sosqe kothe si garavdo o maj interesanto dikhipen maśkar ol plaja...”
O gav maj garavel jekh barvalipen: e khangeri romano-katoliko. Dikhǒl ke si jekh monumento themesqo, sar si vi but aver, ama, ćaćes, maśkar o ansamblo le pikturenqo muralo save xurǎven sǎ ol duvara la navaqe, voj si thodi and-e atencia sar jekh kuć monumento, savo trebul te avel thodo paśa ol maj śerutne märturii le artaqe medievalo andar amaro them. Ćaćes ke pa e khangeri pakǎl pes ke si monumento kultiko katar o UNESCO, haj laqe pikturi muralo si but kamle haj prinʒarde katar ol istorićǎ artaqe.
Kodova savo avel te dikhel ages o monumento na daśtil te na dikhel so baro barvalipen sikavel e freska de andral. Ćaćes, ol duvara la navaqe si sǎ ućharde pikturença artistiko but kuć. E maj prinʒardi si e freska de p-o duvar nordiko.
Ol sćeni le paramićǎqe le Somnale Kaveleresqi Ladislav kathe phandlen pen maśkar penθe, haj na-j xulavde katar ol kenaroja, so kerel vi maj baro o efekto dinamili le sikavimasqo.
E paramići le thanesqi
E maj nevi referinca pa e Gelinca, maj vorta katar e khangeri le thanesqi, avel andar o berś 1499. O korpo śerutno la khangerǎqo si kerdo andar jekh nava bari de (12X8 metrǎ), vazdini andar barr ćhordo. Ande forma laqi de maj anglal, e khangeri andar e Gelinca sas kerdi pa o stilo romaniko.
And-o berś 1628, o purano plafono la navaqo sas paruvdo jekhe tavanoça kasetime, xurǎvdo motivojença lulugenqe haj heraldiko, ande jekh stilo prinʒardo le palemkerimasqo transilvänǎno. O palutno momento śerutno anda e arhitektura la khangerǎqi andar e Gelinca sas and-o śelberś XVIII haj phiravel o semno le momentosqo artistiko le barokosqo. Pa e reliʒia, e populacia le gavesqi Gelinca aćhili romano-katoliko, vi and-ol deśa berśa pala so avilǎs e reforma.
P-o altaro la Fećioaraqo Maria daśtis te dikhes e ikoana la Fećioaraqi savi rovel, jekh kopia pala e oriʒinalo, piktime and-o berś 1681 haj si ages k-e Mänästirea Nicula. Pa ol pakǎimata le thanesqe, phenel pes ke and-o berś 1699 e ikoana la Mariaqi astardǎs te thavdel asvǎ andar laθe, haj pala ol 28 märturii varesave soldacenqe austriećǎ, o kardinalo de Esztergom Leopold Karl von Kollonitsch ćaćǎrdǎs o kulto la ikoanaqo haj dinǎs la te inkeren la ol jezuicǎ katar o Kluź. Pala cïra vremǎ sas kerde kopie kadalqe, haj laqo kulto kerdilǎs prinʒardo ande sǎ e Transilvania. O sikavipen la paramićaqo le Somnale Ladislauosqo
O Vasile Dräguc, siklǎrno haj kritiko artaqo, xramosarno bute studienqo ʒanglimasqe, vov silklilǎs but pa ol sikavimata le paramićǎqe le Somnale Ladislavosqi and-e ikonografia medievalo transilvano. Vov dikhel o dinamismo le sikavimatenqo katar e Gelinca, kaj śaj ke sas kerde kam and-o berś 1300, ol episoade: E binekuvïntarea dini katar o episkopo andar e Oradǎ, O gelipen k-o maripen, O maripen katar o Kerles, O gelipen pala o lumano, O maripen le kumanoça haj o Ćhinipen śeresqo le kumanosqo. Vov dikhel so laćhi gogi artistiko sas kodolen save kerde ol fresće haj sar keren tut te pakǎs ol bukǎ kaj si inkerde p-o duvar nordiko la navaqo la khangerǎqo.
Korkorutne eksperience
Kana ćajlǒl tut e istoria, e arta, ama vi e natura, te ʒanes ke arakhesa but andar lenθe kathe, ande kadava than garavdo andar ol plaja. And-o kadava than inkeren pen aćara popuralo vaś ol bare evenimentoja andar o ʒivipen le manuśesqo haj aćara kaj si and-o kalendari reliʒioso.
Daśtin, sa kadja, te dikhen so śukar si ol kaśtukane tradicionalo porte sekuisko haj maj but, kodoja savi si k-o giripen andre and-e lokaliteta, skulptura kerdi le phralenθar Both haj o raj Biró Laszló. Haj te kamena te phiren jekh cïra karing o vïrfo Nádika daśtiena te dikhen e śukar panorama la komunaqi haj laqe trujalimata.
Linko kopiime! 
Ʒa maj dur le Google
