O ansamblo la khangerăqo reformato Igiu

Te aresesa kathe kurke, vaj k-ol baregesa reliʒioso, avela tut e surpriza te dikhes sluźbe save inkeren pen ande magǎrikani ćhib, ama vi gaʒikanes, vaj ande germanikani ćhib, vi gilǎnça k-e orga, vazdini ande jekh atelieri sibiano, k-o agor le śeliberśesqo XVIII, kaj ʒal vi akana.

E khangeri sas vazdini maśkar ol berśa 1781-1783, ćak and-o maśkar jekhe thanesqo andral zorǎrdo, andar o śeliberś XV. Kadja, p-o than kadalaqo sas 500 berśença maj anglal. Savorre kadala vazdimata sas kerde andar o prinʒardo barr katar o Igiu.

And-e bar le khangerǎqi si vi o kher parohialo reformato, o sas kher parohialo evangeliko, vazdini and-o berś 1485, ama vi maj but thana praxomasqe varesave śerutne manuśenqe saven sas len jekh rolo and-e istoria la komunitetaqi kathar haj na numaj. E khangeri d-akanara, e sas khangeri evangeliko, śaj te avel ćhudini, anda o dikhipen stilistiko, and-o baroko palutno haj o rokoko.  

O turno-klopotnica si les 52 metrǎ ućipen, haj si jekh andar ol maj uće turnoja andar kadava than, te dasa rigaθe okolaver kaj si le khangerǎnqe andar ol foroja. Trebul te uśtes k-o palutno etaźo te dikhes jekh peisaźo śukar!

K-o astaripen le śeliberśesqo XIII, and-o berś 1206, ol komunitetoja andar o Krikäu, Igiu (andar o komitato Alba) haj Romoś (andar o komitato Hunedoara), maj vorta e populacia säśisko andar kadala thana, prinʒardi le anaveça de „primi hospites regni”, line laćhimata śerutne katar o thagar magǎro o Andrej o Dujto. Pala kadava lil, o thagar vestǎrdǎs len katar e obligacia te len penθe haj te den les te xal le voievodos haj te pokinen varesave takse, obligacie, save sas thode le gavutnenqe andar aver ćirkumstance. 

E khangeri d-akanara sas vazidini and-e palutni rig le śeliberśesqi XVIII (1781-1783). Andar o purano ansamblo maj sas numaj rig andar o than andral zorǎrdo, kaj si d-andar ol śeliberśa XV-XVI, vi o bastiono katar o giripen, ćhudo ande jekh vazdipen savo sas d-andar o berś 1712.

And-o than paśal si but cïrdimata turistiko interesanto, save sikaven pen le phirutnenqe. Jekh andar kadala si sikavdo le kastrosθar romano katar o Igiu, kaj si and-o źudeco Alba, p-o vïrfo le plajesqo Mägulići, p-e rig ćaći le paněsqi Ampoi, kam 1 kilometro tele katar o gav Śard. O rolo kadale zorǎrimasqo sas te dikhel kon phiren andar o defileo le Ampojosqo karing ol thana bukǎnça mineritosqe somnakutno. 

And-e limori trujal e khangeri si o than praxomasqo le gogǎver manuśesqo, o preiluministo Péter Bod (1712-1769), sas paroho reformato k-o Igiu, istoriko, teologo, xramosarno haj bibliotekari magǎro, savo lǎs rig k-o xramosaripen jekhe istoriaqo le gaʒenqe andar e Transilvania.